Ấy là khi lướt
xem thơ Lữ Thị Mai trên mạng internet tôi trộm nghĩ vậy. Mãi gần đây tôi mới có
tập thơ Giấc trong tay để đọc trọn 35 bài in trong đó. Trái với ngôn ngữ thơ
“gai góc” của Du Nguyên (người học cùng khoá), ngôn ngữ thơ Lữ Thị Mai uyển
chuyển mềm mại, đằm đằm từ câu mở đầu đến câu kết của mỗi bài: “chiều làm
mưa thanh tân/ nhảy nhót trên đường xa xỉ, trên mái tôn chật hẹp tóc buồn…”
(hai câu mở đầu)… Và hai câu kết: “em chỉ là hạt mầm cô đơn/ khóc trước sự
thành tâm của cỏ” (Mê khúc).
Thơ Mai nhưng nhức nỗi buồn thế hệ. Một thế hệ tưởng được sự “luông chiều” của thời đại, được hưởng sự mát lành, được sống thoải mái trong nhung lụa gấm vóc giữa lòng đất nước đang phát triển giàu có chỉ việc ăn học và sau đó là làm việc để đáp đền lại gia đình và đất nước đã chăm bẵm, nuôi nấng mình nên người. Chợt nghĩ thì đơn giản thế, khi soi mặt vào sông Hồng lại không phải thế: “những bàn tay mọc lên từ ý nghĩ/ muốn vỗ về em trọn giấc thật thà/ mà gió sông Hồng vô chừng quá/ đẩy mặt người trôi xa…” (ngày của sông Hồng).
Hình ảnh con chuồn chuồn, là hình ảnh của những ngày thời tiết đẹp, những ngày bình yên, trong sự tưởng bình yên ấy lại có gì đó không mấy bình yên: “Chú chuồn kim ngủ vùi trên lá cỏ/ mây bỏ đi cùng gió/ còn em với tóc hoe vàng/ có con đường dụ bước lang thang/ lúc niềm tin bỏ ngỏ/ gió chẳng còn là gió/ nắng qua thềm tựa cột thoát y…”(ngày bình yên).
“bữa tiệc mùa thu” ngỡ đó là một bữa tiệc vui ngày tựu trường, hoặc bữa tiệc tạm chia tay bạn bè sau mỗi năm học, nghỉ hè… nhưng hoá ra đó là bữa tiệc: “mỗi người góp một vài chuyện cũ/ chạm chén leng keng/ giữa hoang lạnh nấm mồ/ đũa bông cười hớn hở/ hoa sữa tan rồi/ nhúm sót lại cuối đường mây trắng/ em chưa vu quy đã thành hoá phụ…”.
Một cách mượn hoa để nói về người, về nội tâm nhiều nghĩ ngợi của mình trước cuộc sống đang phát triển ào ạt, nhanh quá thành lấn át những gì thuộc về truyền thông: “buổi trưa hoa bằng lăng bỗng cũ/ như hoạ tiết nỗi thời/ năm nay váy hoa lên ngôi/ phố dài guốc cao thấp thỏm/ chiếc xe đạp chở nỗi buồn của những cánh đồng/ rao bán dọc phố/ tóc ngắn lơ cài bỏ đi biền biệt/ trên cao môi đỏ hững hờ…” (Hoa trong thành phố).
-“ buổi tối mang tên bình yên
về núp sau lưng người khuất mặt
sự động cựa vẫn chỉ là dự định
chạy rông trong căn phòng
im lặng ứ đầy khát vọng
em lại kể anh nghe về những cơn mơ
bắt đầu bằng cuộc gặp gỡ giữa các bào thai
mồn một hình hài
mà chẳng thể nào siêu thoát
lời thanh minh của cô gái 8x về cái chết của người tình
giọt nước mắt mẹ cha đoản mệnh khóc đưa con thơ
bị bạo hành…”
(Viết sau im lặng).
Thơ Mai nhưng nhức nỗi buồn thế hệ. Một thế hệ tưởng được sự “luông chiều” của thời đại, được hưởng sự mát lành, được sống thoải mái trong nhung lụa gấm vóc giữa lòng đất nước đang phát triển giàu có chỉ việc ăn học và sau đó là làm việc để đáp đền lại gia đình và đất nước đã chăm bẵm, nuôi nấng mình nên người. Chợt nghĩ thì đơn giản thế, khi soi mặt vào sông Hồng lại không phải thế: “những bàn tay mọc lên từ ý nghĩ/ muốn vỗ về em trọn giấc thật thà/ mà gió sông Hồng vô chừng quá/ đẩy mặt người trôi xa…” (ngày của sông Hồng).
Hình ảnh con chuồn chuồn, là hình ảnh của những ngày thời tiết đẹp, những ngày bình yên, trong sự tưởng bình yên ấy lại có gì đó không mấy bình yên: “Chú chuồn kim ngủ vùi trên lá cỏ/ mây bỏ đi cùng gió/ còn em với tóc hoe vàng/ có con đường dụ bước lang thang/ lúc niềm tin bỏ ngỏ/ gió chẳng còn là gió/ nắng qua thềm tựa cột thoát y…”(ngày bình yên).
“bữa tiệc mùa thu” ngỡ đó là một bữa tiệc vui ngày tựu trường, hoặc bữa tiệc tạm chia tay bạn bè sau mỗi năm học, nghỉ hè… nhưng hoá ra đó là bữa tiệc: “mỗi người góp một vài chuyện cũ/ chạm chén leng keng/ giữa hoang lạnh nấm mồ/ đũa bông cười hớn hở/ hoa sữa tan rồi/ nhúm sót lại cuối đường mây trắng/ em chưa vu quy đã thành hoá phụ…”.
Một cách mượn hoa để nói về người, về nội tâm nhiều nghĩ ngợi của mình trước cuộc sống đang phát triển ào ạt, nhanh quá thành lấn át những gì thuộc về truyền thông: “buổi trưa hoa bằng lăng bỗng cũ/ như hoạ tiết nỗi thời/ năm nay váy hoa lên ngôi/ phố dài guốc cao thấp thỏm/ chiếc xe đạp chở nỗi buồn của những cánh đồng/ rao bán dọc phố/ tóc ngắn lơ cài bỏ đi biền biệt/ trên cao môi đỏ hững hờ…” (Hoa trong thành phố).
-“ buổi tối mang tên bình yên
về núp sau lưng người khuất mặt
sự động cựa vẫn chỉ là dự định
chạy rông trong căn phòng
im lặng ứ đầy khát vọng
em lại kể anh nghe về những cơn mơ
bắt đầu bằng cuộc gặp gỡ giữa các bào thai
mồn một hình hài
mà chẳng thể nào siêu thoát
lời thanh minh của cô gái 8x về cái chết của người tình
giọt nước mắt mẹ cha đoản mệnh khóc đưa con thơ
bị bạo hành…”
(Viết sau im lặng).
Gần
đây tôi hay mò mẫm trên trên mạng đọc thơ thế hệ cuối 8x tôi có cảm giác… nói
chung là họ buồn, phơi ra những ngóc ngách của trái tim buồn. Chẳng hiểu sao họ
lại buồn đến vậy? Ở vào tuổi như họ, thế hệ chúng tôi cắp sách đứng chờ tàu
điện, thậm chí đi bộ tới trường nhưng chúng tôi đâu có buồn đến vậy? Ngay cả
khi ra trận, đi vào nơi bom đạn miệng vẫn toang toang hát những khúc ca hào
khí. Có lẽ ngày đó chúng tôi không có sự so sánh gì nhiều về cuộc sống giữa
sang giầu và nghèo hèn, nông thôn và thành thị… chẳng lẽ bây giờ thi ca nhiều
bức xúc đến thế này sao: “bầu trời thả xuống ban ân huệ/ trêu ngươi những kẻ
khát thèm/ có một mặt người/ chong đêm/ mọc trên chiếc dây đàn hồi/ ùn tắc âu
lo vụn vặt/ giấc mơ quả lắc/ đánh đồng ám ảnh thời gian/ kéo mặt trăng gần lại
mặt người/ lấp láp nếp nhàu vô nghĩa…” (giấc mơ quả lắc).
“Cá vàng” cũng là một bài thơ gợi với nhiều trăn trở, trăn trở thế hệ: “trong chiếc bể toàn rong rêu giả tạo/ cả sóng cũng giả tạo/ ngày lại ngày/ cá vàng giương vây bơi cho thoả giấc mơ ảo giác/ tôi ngắm nỗi ám ảnh quầng thâm mi mắt/ hình như những con cá thích bể nước hơn cả đại dương (…).
Sau đây xin được giới thiệu một chùm thơ của Lữ Thị Mai in trong tập Giấc. Chùm thơ dưới đây không nằm trong số mười tám bài mà chúng tôi đã đọc được trên các trang web mà chúng tôi chép đúng hình thức của văn bản gốc.
ngụ
“Cá vàng” cũng là một bài thơ gợi với nhiều trăn trở, trăn trở thế hệ: “trong chiếc bể toàn rong rêu giả tạo/ cả sóng cũng giả tạo/ ngày lại ngày/ cá vàng giương vây bơi cho thoả giấc mơ ảo giác/ tôi ngắm nỗi ám ảnh quầng thâm mi mắt/ hình như những con cá thích bể nước hơn cả đại dương (…).
Sau đây xin được giới thiệu một chùm thơ của Lữ Thị Mai in trong tập Giấc. Chùm thơ dưới đây không nằm trong số mười tám bài mà chúng tôi đã đọc được trên các trang web mà chúng tôi chép đúng hình thức của văn bản gốc.
ngụ
thêm
đôi lần cởi thắt lưng ban mai
rồi
bỏ đi cùng dọc dài lơ đễnh
khuôn
ngực tháng năm sạm khô mất ngủ
buổi
sáng nay
ai
hiền hơn chú thỏ bông?
con
hẻm nhỏ cứ như không
nhà
cách nhà, người cách người tiếng kêu thấp thỏm
tôi
ngồi im góc cũ
chậm
rãi nếm vị mặn trên mấy ngón tay
sau
một lần đi biển
sau
một lần giữa đám đông vụt biến
chiều
chẳng thể lạ hơn những buổi chiều
phố
hun hút bàn cờ lả lơi váy áo
người
người không dám qua đường
nơm
nớp sợ những chiếc xe đã giảm ga mà hằn học
cái nhìn vượt ẩu
kẹt
giữa ngã tư
đêm
đến
trong
chiếc lồng ở góc phòng
có
tiếng thỏ bông mắt hồng vụng dại
chiếc
dây áo màu xanh tôi yêu
ngu
ngơ cười trên bờ vai xa lạ.
bung
mỗi
đêm
tôi
lại về phía sau cánh cửa thiêm thiếp
căn
phòng hơn chục mét vuông mở ra những khoảng tối
không cùng
nhiều
bông hoa trắng đã quay đi hướng khác
bên
góc bàn bỏ quên
bung
một lời nguyền
tôi
thường về nhà
bằng
bước chân vay mượn của kẻ khác
cô
gái thất tình
gã
đàn ông say
đưa
trẻ lang thang vé số…
bước
chân không hợp chủ
ngồn
ngột bung khỏi đề giầy
trốn
chạy
cái
nhìn vuốt lưng
bần
bật chiếc khuy buồn rạn nứt
hoang
mang cơn hát
bung
cái nhìn quẩn quanh
đoá
quỳnh hương thèn thẹn
này
thao thức
này
chờ mong
(giấc
mơ không về trên cánh hoa mong manh)
Phím
ngay lãng quên
Bung
từng nốt nhớ
Ngoài
vườn
có
tiếng chim đêm
khàn
khạn hót…
trầm
cảm
những
dấu chân của tôi đi đâu?
sự
im lặng sao mà tội nghiệp
giữa
giọng nói quen, nhiều mặt người quen
quy
lưng với nhau làm sao biết được
đêm
tối u mê
nước
mắt bỏ đi rồi
tiếng
cười ủ ê lợm giọng
…
khe khẽ nói về điều bí mật!
còn
đọng vài câu thơ
mang
máng chảy nơi nào
trước
nỗi đau ước mình nhỏ lại
con
kiến lang thang khu vườn bàn tay
nhân
gian ngõ tối đứng chờ nhau
ta
trút bỏ tinh khôi trống vắng
trả
lại mùa thu vòng hoa niên bí mật
bỗng
thấy mình hoà tan đầy ngộ nhận.
