Truyện ngắn
Từ ngày Gã bị thải hồi khỏi cơ quan do sử dụng bằng giả để thăng tiến đường quan lộc, quanh năm tứ thời ra đường cũng như ở nhà trên người Gã cũng độc bộ kẻ sọc đen nền trắng đã ngả màu cháo lòng in con số không (0) tròn vo trên lưng áo. Con số không ấy mang ý nghĩa gì không ai hiểu cả. Có hỏi, Gã chỉ ỡm ờ: “chả là gì sất, đã là số không thì còn ý nghĩa gì mà hỏi”!
Cái đầu của Gã nữa, mùa hạ chí kỳ mùa đông lúc nào nó cũng được gọt nhẫn thín phơi ra cho nắng dãi mưa dầu không hề mũ che khăn quấn. Hai con mắt thì bên phải to, bên trái bé. Bên to thì cố tình to thao láo, bên bé lại bé tí hỉn tí hin. Bên to, nhìn vào ai là nhìn soi nhìn mói làm cho người “bị” nhìn có cảm giác mình bị thiếu vải, hoặc sứt chỉ đường tà đâu đó trên bộ đồ diện. Ngược lại với bên mắt to, con mắt bé luôn hấp ha hấp háy lộn lên đảo xuống như đang tìm kiếm vật gì ở người “bị” nhìn muốn giấu giếm. Ai vô tình chớp thấy ánh nhìn của nó đều khó chịu, thậm chí bực mình; người yếu bóng vía sợ hãi đôi mắt ấy. Cái miệng nữa, môi trên môi dưới doang doãng hình loa khi rót chén rượu, và bát cơm; nó cay độc khi nói kháy nói bẩy, châm chọc, mỉa mai người Gã ghét. Tóm lại, từ đầu đến chân con người Gã hội tụ đủ một “cơ chế” vô “chính phủ”. Mồm Gã, nó luôn một câu bóng gió vu vơ: “coi chừng đấy”. Người nhát gan nghe câu ấy lần đầu cũng thấy chờn chờn. Nghe vài lần quen, thấy nhàm tai cũng hết chờn, chẳng sợ gì nữa. Mà việc gì phải chờn, phải sợ kẻ anh gần chẳng thiết lui tới, chị xa không muốn nhìn mặt như Gã. Lý do để Gã không muốn gần anh gần chị rất chi đơn giản: Gần anh sợ anh nhờ vả việc này việc nọ, gần chị sợ chị hỏi vay tiền! Với chú, bác, cô, dì trong họ nội, ngoại nhắc tới ai Gã cũng bảo ông này không tốt, bà kia không hay, ấy là chưa viết ra giấy trắng mực đen những điều Gã “phát ngôn” về họ. Chứ Gã nói về họ còn tồi tệ hơn thế. Tồi tệ theo ý nghĩ của Gã. Chả là ngày xưa, thuở Gã còn hàn vi không ai đi theo giúp đỡ, mà chỉ dè bỉu coi thường Gã. Từ ngày Gã tự vượt lên chính mình, có chức sắc, khá giả, giàu có Gã hận thù tất cả, tránh xa tất cả. Duy chỉ còn người mẹ đẻ là Gã có một chút thể tình, vì dù sao thì bà cũng từng mang nặng đẻ đau sinh ra Gã. Thỉnh thoảng đến thăm bà, Gã “làm phúc” biếu bà vài chục nghìn cho bà ăn quà sáng, mua hương hoa khi đi lễ chùa cho bà vui tuổi già. Có người thấy Gã giầu có, nhà cao cửa rộng, ngứa mồm khuyên gã: “Sao chú không đón cụ về nuôi để cụ trông nom nhà cửa cho, ở nhà anh cả đông con cháu cụ vất vả lắm”? Gã trả lời ráo hoảnh: - “Bà khốt không phải nhiệm vụ của con thứ chăm nuôi”(!?). Chuyện đến tai, mẹ Gã tủi thân, từ đấy Gã cho tiền là bà vứt trả, ngày ngày bà ra ngồi trước cổng trường học gần nhà bán mẹt quà cho trẻ để lấy tiền tiêu vặt, có tiền mua yến gạo góp với anh con trai cả nghèo. Có về ở nhà Gã, suốt ngày nhà Gã cửa đóng then cài từ cửa nhà ra đến hai cánh cổng, chẳng được giao lưu chuyện trò với hàng xóm một câu cũng buồn nhũn tuổi già. Người già hay thích giao lưu đây đó: “Trẻ vui nhà già vui chùa” là thế.
Gã nuôi
con chó Nhật Đô Li lông trắng như tuyết để khi Gã đi vắng nó chơi với cô vợ trẻ
cho vui. Nghe đâu Gã mua con Đô Li giá những hơn cây vàng từ thời kỳ giống chó
này còn đắt giá; bởi người ta nuôi chó để... chó nuôi lại mình. Đi đâu Gã cũng
nắm dây xích dắt đi theo. Lúc ăn quà sáng, Gã cho con chó ngồi trên lòng dùng
ngay đôi đũa vừa và phở vào mồm mình, vừa gắp bánh phở kẹp miếng thịt bò bón
tận miệng con chó làm những người cùng ăn quà sáng ngồi cạnh bất bình. Nhiều
người bực mình bỏ dở bát phở đứng dậy, trả tiền mà không ăn. Ấy là người mát
tính thì thế, người bộc trực mắng vỗ vào mặt nhà hàng việc “coi thường người
khác” mấy câu rồi sang quán bên gọi bát phở khác để ăn.
***
Một bà
lão trên tám mươi tuổi bán quà vặt trước cổng ngôi trường tiểu học, mấy đứa trẻ
tíu tít mua kẹo bánh, trả cho bà đồng tiền kim loại mệnh giá 5 nghìn bà đang
nắm trong tay, lúng túng thế nào đồng xu rơi xuống đất. Giá chỗ đồng xu kia rơi
vào nền đất thì đâu nên nỗi. Ông nhà nước lát gạch xi măng cho sạch hè, đẹp phố
nên đồng xu rới xuống nó cứ nhẩy câng câng. Nếu đồng xu rơi nằm thì đã không
xảy chuyện. Thổ tả nhà nó, nó đi rơi nghiêng! Chính vì sự rơi nghiêng của nó
làm bà lão vội vàng đứng dậy đuổi theo để nhặt. Nó lăn: bà đuổi. Nó lăn: bà
đuổi... Lăn hết vỉa hè nó lăn xuống đường nhựa. Đường nhựa chỗ nó lăn hơi dốc
thành thử nó lăn nhanh. Đồng xu lăn nhanh nên bà phải đuổi nhanh không sợ nó
lăn mất. Năm nghìn đồng mới tinh vàng chóe của bà chứ đâu chỉ là đồng một trăm,
hai trăm trắng bạc nhỏ như cái vẩy hến mua chỉ được mấy cái dây nịt đeo cổ tay
trẻ con. Tiếc của nên bà cố đuổi... và bà chạy ra giữa lòng đường lúc nào không
hay. Một cái ôtô vừa vượt đèn đỏ ở đầu ngã tư, người lái sợ công an đuổi, nhấn
ga lao xe vun vút đúng lúc bà cụ trên hè lao ra đường. Đánh sầm một cái nó chẹt
qua người bà và rồi nó tăng tốc lượn lách bỏ nạn nhân lại chạy mất biến. Mấy
anh xe ôm đợi khách gần đấy thấy vậy chạy đến đỡ bà cụ dậy đưa đi cấp cứu nhưng
bà chỉ còn là mớ giẻ nát không động đậy. Nhà chức trách đến lập biên bản rồi
tìm thân nhân bà cụ đến đem về nhà để làm đám ma.
Trong số
năm người con của bà cụ thì người con út chính là Gã chuyên mặc áo kẻ sọc mang
con số không tròn vo kia. Ba người con gái thấy người anh cả đông con, nhà lại
nghèo, khi bàn việc đóng góp tiền lo hậu sự cho mẹ, mấy người con gái bàn: anh
cả không phải góp, chỉ bốn chị em chúng mình lo. Nghe vậy, Gã bảo:
- Công
nhân có tiêu chuẩn, lính tráng có suất! Mẹ là mẹ chung, ăn cho đều chia cho
sòng. Anh cả được ở nhà của bố mẹ đáng ra anh ấy phải lo liệu toàn bộ mới hợp
lệ, hợp lẽ xưa nay. Bốn chị em mình chỉ hỗ trợ phần nào thôi! Biết đâu mẹ có sổ
tiết kiệm, vàng, đô (đô la) nữa thì sao? Kiểm kê nơi ở của mẹ xem thử cái đã!
Mồm nói,
chân bước, Gã sấn tới nơi giường nằm của mẹ lật gối, giũ tung chăn màn, lục cái
hộp giấy đựng một mớ rối những quần áo bà già cũ kĩ nhàu nát, sau đó Gã lật
chiếu, trông thấy gói quấn trong túi nhỏ, Gã mở ra và reo to:
- Sổ tiết
kiệm! Sổ tiết kiệm! Đấy, em nói có sai đâu.
Gã
đọc:
- Ba mươi
lăm triệu đồng... Ba mươi triệu đồng các chị ơi, anh cả ơi! Mẹ chúng mình chuẩn
bị trước cho mình khi chết. Hoan hô mẹ!
Đám tang
bà cụ chẳng người con nào phải đóng góp một xu, còn dôi ra tiền phúng viếng.
Sau đó các nhà chức trách tìm ra chiếc xe ô tô gây tai nạn. Chủ xe là con một
nhà giàu. Con nhà giàu nên gia đình họ tìm cách giải quyết hậu quả nhanh chóng:
Lo toàn bộ chi phí đám tang xong họ còn bồi thường cho gia đình người bị nạn
một món tiền gấp đôi lần quy định của pháp luật để họ khỏi kiện cáo lôi thôi
con mình, để lấy xe về cho con còn đi nhẩy đầm, đi lắc nơi quán ba nhà hàng.
Cộng cả ba món: Tiền trong sổ tiết kiệm, tiền phúng viếng và tiền chủ xe gây
tai nạn bồi thường cũng được một món khá to to. Người con gái thứ hai đề
nghị:
- Số tiền
này giao anh cả gửi tiết kiệm để lấy lãi thờ cúng giỗ Tết, hương khói dần cho
tổ tiên và bố mẹ.
Bị Gã
phản ứng tức thì:
- Phải
chia đều, chia đều là công bằng nhất. Khi nào giỗ chạp đóng góp sau!
Nghe vậy
ba người con gái và ba người con rể đề nghị không nhận phần chia bôi này. Số
tiền ấy chia làm năm phần, Gã con út lấy một, còn lại bốn phần tập trung nơi
người anh cả. Gã sống sượng, đề nghị:
- Các ông
anh bà chị được mẹ dúi cho nhiều, giàu có nên giờ nhường cho cánh con trai
chúng tôi chứ gì? Vậy thì chia đôi là công bằng nhất!
Nghe Gã
nói vậy người con gái thứ hai lăn ra đất khóc rống lên, hờ mẹ:
- Ới mẹ ơi là mẹ ơi! Mẹ sống khôn chết thiêng về ngay đây
chứng giám cho con, hai dì nó có được mẹ bù trì không chứ riêng con thì mẹ biết
đấy, hiểu cho con đấy, từ ngày con đi lấy chồng đến giờ mỗi lần về thăm mẹ con
chỉ biếu mẹ chứ chưa hề được mẹ cho một đồng hào nào! Này này... chúng tôi nói
cho nhà cậu biết, số tiền trong số tiết kiệm của mẹ là do ba chị em chúng tôi
giấu chồng giấu con góp lại gửi tiết kiệm để mẹ lấy lãi hàng tháng ăn quà sáng
đấy, đừng có mà tưởng bở! Giờ chúng tôi thu lại. Còn
số tiền phúng viếng thì gửi vào tiết kiệm để anh cả đi trả nợ dần người ta. Nếu
chú muốn chia? Được thôi! Đang để trên ban thờ, thờ mẹ đấy vào mà cầm về rồi
sau này đi mà đối nhân xử thế cho tử tế, đừng
quên ơn những người phúng viếng mẹ mình hôm đưa ma!
***
Truyện có thể kết thúc ở đây được. Nhưng! Chuyện đời luôn bị ngắc ngứ ở cái
chữ Nhưng! Bởi Gã còn một sự việc cũng khá vừa bi vừa thêm một khúc hài… hài...
do con Đô Li của Gã bỗng nhiên lăn quay ra chết đứ đừ. Xưa nay các cụ thường
dạy: “Chó chết là hết chuyện”. Nhưng con chó của Gã chết lại vẫn còn chuyện.
Chuyện thú vị là đằng khác. Con chó chết cầm vứt ra thùng rác, hoặc đem cho dân
bợm nhậu xách về vặt lông thui vàng, băm ra bóp riềng mẻ nấu nồi nhựa mận, mua
lít rượu “chôn” vào chỗ không trời không đất là xong, đỡ bị ô nhiễm môi trường.
Gã không làm thế, vì cái bản chất của Gã không thích giống ai ở đời. Cũng như
văn chương thơ phú chẳng hạn. Văn ông này viết giống văn bà kia; thơ bà kia
viết giống giọng điệu ông nọ thì ai đọc. Dzậy nên Gã không thể xử lí việc con
Đô Li chết bình thường như con Cún, con Vàng, con Vện nhà khác được. Gã phải
chôn cất cho tử tế, ma chay đàng hoàng như con người ta chết. Bởi con Đô Li của
Gã khôn như rận, đánh hơi biết được người tốt kẻ tâm địa tà gian.
Ấy là một hôm có hai kẻ giả vờ đến tiếp thị hàng “cô ti
lưa” để lợi dụng, nếu chủ nhà sơ hở thì chôm chỉa.
Trông thấy chiếc đồng hồ đeo tay loại đắt tiền của Gã để trên cửa sổ. Một thằng
thao thao bất tuyệt giới thiệu hàng tiếp thị, thằng
đi theo vờ vịt khen thứ này thứ kia để chủ nhà chú ý vào vật được khen mà
sướng, mà phổng mũi, mà sơ ý để hắn thó chiếc đồng hồ. Hắn tiến sát đến cửa sổ,
vừa đặt tay vào chiếc đồng hồ thì bị con Đô Li lăn xả vào cắn gấu quần. Kẻ ấy
đành “tự nguyện” rơi tay khỏi chiếc đồng hồ, lúc ấy con Đô Li mới chịu buông
gấu quần hắn ra. Rồi cứ thế đứng dưới cửa số gầm gừ canh chừng.
Muốn chôn cất con Đô Li cho tử
tế thì phải có đất. Ở giữa nơi, tấc đất tấc vàng lấy đâu ra chỗ để cho gã chôn
“miễn phí”! Chẳng lẽ đem chôn vào gốc cây hè đường? Gốc cây thì nhà nước xây
hè, kè gạch xung quanh để làm đẹp đường sạch phố, đào lỗ sao được mà chôn. Gã
bèn tính cách ra ngoại thành mua một xuất đất tại nghĩa trang nào đó. Nghĩ sao
Gã làm vậy. Tìm đến nghĩa trang làng nào hỏi mua đất, ban đầu họ cũng hồ hởi
định bán cho Gã một suất để lấy tiền xây dựng
nghĩa trang làng thêm to đẹp đàng hoàng hơn. Khi nghe thấy ý định gã mua đất để
chôn con chó thì tới đâu hỏi cũng bị lắc đầu nguây nguẩy... không bán! Mà người
ta không bán cho gã cũng phải! Chẳng lẽ xương cốt tổ tiên ông bà cả làng người
ta phải nằm chung với bộ xương chó!?
Láo toét!
HXH
