TRÓT MỘT THỜI YÊU 3 - Tập thơ

Hoàng Xuân Họa

TRÓT MỘT THỜI YÊU 3

Thơ

NHÀ XUÂT BẢN HỘI NHÀ VĂN

Hoàng Xuân Họa

(Hải Xuân - Phú Cát…)

Sinh năm 1939

Emai: haixuanhxh@gmail.com

Đã xuất bản:

- Giới thiệu các luật thơ, thể thơ, cách làm thơ

(sách biên soạn - NXB Văn hóa dân tộc- 2004)

- Trót một thời yêu I - tập thơ (NXB Hội Nhà văn – 2006).

- Trót một thời yêu II- Tập thơ (NXB Hội Nhà văn – 2010).

- Chuyện cõi trời, chuyện cõi âm – Tiểu thuyết (NXB Hội nhà văn – 2012).

- Cười xuyên thế kỷ- truyện ngắn (NXB Hội Nhà văn – 2014)

- Văn Đò Đưa - Phê bình, tạp văn (NXB Hội Nhà văn - 2015)

Tác phẩm in chung:

- Thơ tình Hà Nội (NXB Trẻ, Sài Gòn - 2009)

- Vườn Năm Nhà, do hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy & Lý Phương Liên chủ biên (NXB Hội Nhà văn – 2016).

- Thơ Bạn Thơ, do hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy & Lý Phương Liên chủ biên (NXB Hội Nhà văn -2011), từ tập 1 đến tập 10

- Bích Câu Thơ I, (NXB Hội Nhà văn - 2009); Bích Câu Thơ 2, (NXB Hội Nhà văn - 2012); Bích Câu Thơ 3 (NXB Hội Nhà văn - 2019).

Đề từ”:

Chiếc lá rời cành
kéo cả trời xanh
cắm đầu xuống đất

(A leaf falls from the branch
As if it is pulling blue sky
Diving into land)

TẾT MỪNG TUỔI MẸ

Mùng một Tết con xuất hành mừng tuổi mẹ

hơn sáu chục năm, mẹ vẫn tuổi ba ba

vuông đất hẹp mẹ nằm hiu quạnh quá

cỏ rồi bời nhần nhận đắng sương sa

nơi mẹ nằm, xung quanh toàn người lạ

ai cũng tuổi cao, về cõi khi già

riêng chỉ mẹ mất thời xanh trẻ

mái tóc xanh mươn mướt buông xòa

sáu mươi năm, thăm thẳm những ngày xa

tấm bia đá phai màu bạc phếch

con bây giờ đã sang tuổi bảy ba

tóc pha sương, thân lùn đi đôi khấc

đời chẳng có gì, chỉ toàn thấy mất

vàng bạc không, cũng chẳng tài ba...

bao lì xì, hình chú mèo đỏ gấc

con kính dâng...

sao mẹ mãi chẳng cầm?

Mùng một Tết Tân Mão (2011)

MÙA VU LAN NÀY, XIN MẸ MẮNG MỘT CÂU

Quần áo, tiền vàng cháu con mua tặng mẹ
nhang thắp rồi khói xanh ngút cuộn vòng to
mâm cỗ đủ đầy cơm, canh, thịt, cá, chả, giò
cúng xong tuần hương, vẫn còn nguyên đầy cả

nghĩ đường xa về mẹ mệt chưa ăn
cháu con thắp thêm tuần nhang nữa
tuần nhang hai cháy tàn, mâm cỗ vẫn đầy nguyên
chắc giận gì? Mẹ không đụng đũa?

Con nghe nói người âm chỉ ăn hương, hoa quả
mấy đĩa quả hoa chẳng suy suyển chút nào
vậy hàng ngày dưới đó mẹ ăn gì? Xin mẹ bảo
Vu Lan sau con cháu biết để kính dâng?

Trên ban thờ từng nén hương tàn cong tròn xoáy
người ta nói hương cong là tổ tiên về
trong tâm con cũng tin như thế
nhưng mẹ ơi, mẹ về... sao mẹ không ăn?

Hay chúng con có điều chi làm mẹ giận?
cho con xin được mẹ mắng một lần...!

GHI TRONG NGÀY CỦA MẸ

Bỗng hôm nay con muốn cầm tay mẹ
nhìn trời mây lại bắt gặp cánh diều
theo gió thổi cánh diều bay lơ lửng
con thẫn thờ trước dáng mẹ liêu xiêu

ngày của mẹ
người Mỹ đã nghĩ ra ngày của mẹ
để cho con được nhớ mẹ nhiều
dù con có bạc vàng muôn triệu
cũng không gì thay thế được mẹ kính yêu

ngay lúc này
con muốn lục tung trời đất
để mẹ hiện về hát một câu ru
câu ru ấy: câu "cánh cò bay lả"
cho con nghe thêm nữa một lần

mẹ ơi, mẹ...!
sang năm, lại ngày này mẹ nhé
mẹ nhớ hiện về ru thức hồn con!

10 – 5 - 2015

Ngày Quốc tế về Mẹ

TRẢ NỢ I

Tôi xin trả gió cho mây
trả sông cho suối, trả cây cho rừng
tháng năm xuôi ngược đã từng
trả muối cho mặn, trả gừng cho cay.

Ðời vơi đong đủ cho đầy
trả tối cho sáng, trả ngày cho đêm
trả thương cho nhớ dài thêm
trả thuyền cho bến, bậc thềm trả trăng.

Trót vay chút tím bằng lăng
tôi trồng trả phố xanh bằng hàng lim
trả mất cho kẻ đi tìm
trả cành cho lá, cánh chim trả trời.

Không vay tôi vẫn trả đời
tôi khờ
tôi dại
tôi người
trắng tay...!

TẠI THẰNG BÁN TƠ

Tặng vc thơ Nguyễn Nguyên Bẩy - Lý Phương Liên

Hai người thơ bỏ Hà Nội ra đi

bỏ đường Cổ Ngư xanh mơ cổ tích

bỏ lại vầng trăng rơi nhàu từng tờ lịch

“chợ hôm trễ yếm”(*) mãi trời Nam

mỗi lần đi qua dốc Hàng Than

vẫn nghe gió say sưa câu hát

“Em đi làm ca ba...”

rỗng hoang đường chiều Yên Phụ.

Hai người thơ bỏ Hà Nội ra đi

mang nỗi buồn phải xa “Cấm Chỉ”

xóm Hạ Hồi đau mấy “Tình thu”

đường Nguyễn Du bơ phờ hoa sữa

hồn cốt một thời vơi một nửa

từ buổi người thơ mũ, nón ra đi

“Cầu gió, Mùa yêu” ai bắc

chỉ tại “thằng bán tơ”...!

Đêm 22 - 10 - 2010

-----------------------

(*): Những chữ trong ngoặc kép là ý thơ và đầu đề

các bài thơ của Nguyễn Nguyên Bẩy -

CHẤP TẤT

(Viết sau khi đọc “Linh Hồn Lang Thang”,

tiểu thuyết của Nguyễn Nguyên Bảy)

Anh chấp tất: mưa vùi bão dập

biển sóng thần chà đạp bờ đau

em có giỏi lật nhào trái đất

đè bẹp anh, anh vẫn gật đầu

anh chấp tất: lũ tràn, lũ ống

nhấn chìm anh trong vòng sóng cuộn cào

em cứ việc sạt đồi lở núi

vuông ngực gầy anh chịu đựng có sao

anh chấp tất: cầu vồng rêu trơn, lửa cháy

đạn xé, bom rơi, sấm nổ, sét gào,

em cứ việc B 52 quây bom tọa độ

có tan thây, anh còn lại linh hồn

anh - “Linh Hồn Lang Thang”(*) dọc ngang trời đất

chỉ cho núi biết, sông hay: đâu quỷ, đâu ma

lịch sử vô tư, khó bề em che giấu

đuôi cáo già giấu mãi cũng thò ra!

NGƯỜI THƠ TRỞ VÊ

Tặng nữ sĩ Lý Phương Liên

Người thơ trở về sau mấy chục năm xa

Hà Nội rét run môi Hồ Kiếm

sóng xanh chao cồn cào Tháp Bút

đầu Hàng Khay trơ gốc sấu già

xưởng cơ khí mọc đôi tòa tháp

không còn nữa ca ba

Ca Bình Minh người thơ từng thức

trò chuyện với Thúy Kiều

điểm mặt Sở Khanh

Sở Khanh thời nào cũng có

chúng vẫn đông như kiến cỏ!

dối trá vòng quanh

lừa Kiều ra khỏi lầu xanh

song đẩy Kiều sang bia ôm, nhà nghỉ

và đồng tiền...

đồng tiền ngổn ngang phi lý

sấp ngửa trắng đen...

Mùng 3 Tết Tân Mão

SÔNG CÁI BÂY GIỜ

Xưa cò thả nắng đầy sông

con đò chở trắng mây bông ngược dòng

anh chìm đáy cát Sông Hồng

má em vương một lối vòng tóc mai

bờ mi vồng thắt luống khoai

ngọn tre cong vút, ngô cài dáng mây

môi hường đỏ rụng ánh ngày

mỗi lần về, thấy em ngây ngất mình

anh và ngọn cỏ gà xanh

chọi nhau nát vụn một cành tiếng ve

vẫn đây xanh thẳm triền đê

mà sông cạn rốc khê khê cánh buồm

mỏng tang đôi cánh chuồn chuồn

hỏi nguồn mắc cạn giữa nguồn nào đây

hỏi trời, trời trĩu chì mây

hỏi người, người chỉ đó, đây… chỉ bừa!

BÁI LÉN YÊN TỬ

Anh chưa được đến Yên Tử một lần

bởi không đủ duyên may chầu đất Phật

cũng bởi nghèo không tiền vé để đi

đành ngồi nhà chắp tay bái lén

hứng nước mưa đổ đầy năm cái chén

Phật Thánh ơi chứng giám tấm lòng này

hay Thánh Phật cũng như người đãng trí

mải thả hồn nơi mâm cúng… cỗ đầy?

Hỡi chùa Đồng có gì linh ứng

mãi mây bay lạnh ngắt như đồng

suối giải oan - sao vẫn đời oan ức

chảy về đâu mười sắc, một không

giữa rừng xanh hình như cộm sóng

vỗ ầm ào mòn sạt bờ lau

hỡi non thiêng chen mây mà lộng

mà ạt ào giông tố xói bờ đau!

SÔNG NHẠT NHÒA

Sông xăng xái tìm mây in dòng chứa

thu cuộn vòng tong tả thả đò đưa

chiều gặm nát cả buổi chiều thừa mứa

phết màu hoang nhú chồi cũ sai mùa

mây đỏng đảnh đốt trời sông đỏ lửa

chút vàng mơ, từ phút mộng ngày xưa

bởi tháng chín mải đu đưa lời hứa

trái tim thu thêm thắt nhạn bỏ bùa

anh cần chanh, em đem khế dầm chua

đo được mất, cho ai người sấp ngửa

sông nhạt nhòa in dòng chảy ngang trưa

bờ tỉnh mộng xoay hồn ai đó nữa

gom ngày xưa đền cho ai một nửa

nửa còn thừa để đó đợi ai mua

ai có thể gồng mình vơ núi của

khói lam chiều tung ảo mộng vào mưa!

Tháng 11 – 2014

TRỞ LẠI SÀI GÒN

Gối đầu lên chợ Bến Thành nghe gió hát

khúc chiều đi mê mải mấy con đường

hoàng hôn rối, màu nắng cũ còn vương

nhịp sống thở hoà nhịp đời trăn trở

ráng vàng mây trong hồi hộp hẹn chờ

ba mươi năm, hôm nay anh trở lại

giong cánh hồn bát ngát một niềm mơ

dù em muốn thay tên gì chăng nữa

trong tim anh vẫn nguyên nghĩa - Sài Gòn

dòng sông trắng vắt mình dâng cho biển

rạch và kênh chằng chịt những mảnh hồn

em Bến Cát kênh lòng anh Bến Nghé

anh đợi chờ ngày mới sẽ hừng lên!

Chiều 4/10/2014

TRÁCH NOEL

Em thuỷ mạc nét mồ côi tôi giá lạnh

vỡ hoang chiều rắc mảnh heo may

mùa thu vội theo dòng sông xiết

phút tạnh lòng lạc lối giữa tình say

mây đan khuyết bầu trời ai nào thấy

cánh cò xa bải hoải biết về đâu

đông lại tới gọi ông già tuyết dậy

đem lạnh lùng thả ánh mắt bồ câu

gió tròn trịa se mềm nhung nhớ

tải vài câu chăng chắc không màu

bình phương tích gặp mùa sóng dậy

cầm tay nhau chẳng chút luỹ thừa nhau

nay tìm về nơi góc phố ngày xưa

nơi ánh mắt đung đưa nhiều kỷ niệm

hai mái tóc rẽ về đôi ngả

để tháng năm hoài nhớ Giáng sinh mùa

không theo đạo, anh chẳng lễ nhà thờ

em theo mẹ vào thánh đường xưng tội

hút bóng bay... đêm đứng ngẩn ngơ chờ

Chúa được em còn anh… kẻ mất!

HÓA VÀNG

Xòe que diêm hóa vàng

ngọn lửa lém dần từng hình Diêm vương Thập điện

khói xanh bay lên trời

khói vàng là mặt đất

chiêu chén rượu lên đống tàn tro

xanh thêm ngọn khói

xin thánh thần đừng hỏi

không một tờ tiền bẩn ở đây

không là tiền mua quan bán chức

cũng không là tiền trúng lô đề, hay cho vay nặng lãi

không là tiền buôn lậu bất nhân

cũng không phải tiền ăn hối lộ...

Tiền sạch trăm phần trăm

tiền nhuận bút bài thơ đăng báo Tết

mua giấy vàng cúng tổ tiên

xin tổ tiên đừng coi lòng con - tiền giả!

Xòe que diêm con hóa

xòe que diêm...

2002

TRÁCH THÁNG NĂM

Tháng năm nắng, tháng năm mưa
tháng năm vừa tới lại thừa tháng năm
đợi chờ héo mấy con trăng
buồn vung cá quẫy sủi tăm mặt hồ

lộc vừng chín ngọn sóng xô
rắc đầy mặt sóng, đỏ bờ xác hoa
chông chênh ghế đá một ta
đợi người, người mải đi xa hút trời

mặt hồ sóng rộn đầy vơi
ta ngồi đếm sóng vời vời dửng dưng
người đông trước mặt, sau lưng
hồn ta xoáy gió vỡ từng bóng mây

Tháng năm vơi, tháng năm đầy
tháng năm trống rỗng nhường này… tháng năm!

LẠI NĂM MỚI

Nào năm mới

mới gì hơn hay vẫn mới cũ mèm

mới cà chớn, hoang đường sinh sự mới

mới giả vờ, mới con cá thờn bơn

thân mỏng dẹt vây giương tua tủa

da nhẫy trơn rất khó nắm cầm

mới để rồi trầy xước, mới lơn tơn

như vốc đất ném lên trời tinh tướng mới

thiên hạ tưởng, thiên hạ sướng, thiên hạ rồ

đào toét nở, sâm banh bôm bốp nổ

mới đôi ngày phù phiếm… mới giời ơi!

Ta hằng ước từ khi mười tám tuổi

mới bầu trời, mới đổi thay sao

mới mặt đất, cả tình đời tươi mới

đâu cần chi? Chút mới…! Mới theo mùa?

GHI TRƯỚC SÀI GÒN

Hai giờ bay đã đường băng hạ cánh

trước Sài Gòn lòng những thấy chênh chao.

trên vai áo ngấn bụi đường Hà Nội

thoang thoảng mùi hoa sữa vương theo

có chút gì trao nhau ngày gặp mặt

sông chảy ra, con gió chướng thổi vào

chút ngộ nhận, tưởng mùa thu của quý

đem điểm tô thêm sắc gió ồn ào

trời Sài Gòn vốn trong veo ý nghĩ

rất khó bền sự thêm thắt hanh hao

cầu Thủ Thiêm em thủ vai gì nhỉ

đến khi nào với được tới trăng sao

gió công viên chà hồn hoa sứ vỡ

dải mây mưa lay sóng mắt cồn cào

chiều vội vã đẩy ngày đi vội vã

đêm Sài Gòn nửa thức nửa chiêm bao.

BẮT ĐỀN SÀI GÒN

Anh vo mình lăn bừa vào Chợ Lớn

đặt nụ hôn lên má thắm Sài Gòn

cong ngọn gió từ ảo huyền sang thực

đủ cho nhau dậy sóng mảnh thuyền con

chép ánh mắt vào mây chiều, mưa sớm

thả lênh đênh quầng mây thắm vào mơ

nụ hôn trộm, anh hôn vào mái phố

gió giật mình mấy bận, gió ngẩn ngơ

đành co mình anh lăn sang góc khác

bắt đền mưa, bắt đền nắng, bắt đền thơ

bắt đền Sài Gòn đêm không họp chợ

bỏ anh ngơ ngẩn trước cột đồng hồ!

8/10/2014

HỘI LIM CUỐI CHẦU

Mùa xuân má ửng hồng tươi

lung linh tia nắng ngọt môi ai tìm

trời xanh thăm thẳm cánh chim

xé rào anh tới hội Lim cuối chầu

chen chen mấy ả Thị Mầu

liếc xuôi liếc ngược, liếc đâu cũng tình

anh đi… đi mỗi một mình

cái xe máy mượn với bình rượu thơ

khật khà khật khưỡng anh mơ

Trương Chi khoe sáo, Tấm giơ khoe hài

Từ Thức tính một tính hai

cõi trần cũng tiếc Bồng lai cũng thèm

vắng người nên đỡ phải chen

anh leo Quán dốc, anh men qua cầu

cái cầu dải yếm chín màu

buộc anh trăm nút còn đâu lối về?

GHI Ở ĐỒ SƠN

Sóng cồn cào vỗ hoang bờ cát

anh cồn cào đêm trắng Đồ Sơn

núi Rồng chín ngọn anh chỉ một

một mình anh chim sẻ lạc mùa

Hòn Dáu ngoài khơi giấu em đi đâu

chim mỏi cánh đảo chiều Văn Úc

tia nắng vơi hút bóng con tàu

phía bờ xa tình em mấy khúc

khúc nào đầy trăm, khúc nào chín chục

thủy triều dâng mấp mé bờ anh

thắt lòng đợi thăm thẳm trời xanh

em không đến, con dã tràng bò đến

những mảnh vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến

sóng bào mòn trắng cát bờ phơi

em tự do giông bão tít mù khơi

xô đạp anh vào biển trời trống rỗng!

CHIỀU ĐỒ SƠN

Lại về với biển Đồ Sơn
Nắng hong chiều nắng mây mềm sóng xa
Người bơi giữa sóng ập oà
Người đua nhảy sóng, sóng xà cánh chim

Chiều êm, với biển lặng im
Núi Rồng chín ngọn ẩn chìm vào thông
Nắng phơi bãi biển thêm hồng
Mắt em thả sóng mênh mông cùng chiều

Cõng lưng con sóng thủy triều
Con chim sẻ đá liệng xiêu chân trời
Trông xa thấy biển vơi vơi
Lại gần biển cuộn khơi khơi sóng dồn

Hình như biển dạ bồn chồn
Vỗ vào rồi lại dỗi hờn lùi ra
Nhìn ra quần đảo Hoàng Sa
Sông dài biển rộng mà da diết lòng.
25/6/2015

THƠ VIẾT LUNG TUNG

Ta - kẻ vãng lai qua thế gian này

choáng ngợp đời phút tỉnh phút say

hót gió đổ sông Ngân gieo trồng củ quả

bung lòng mình băm bổ phới phơi trăng

ai thừa kế chữ đức

ai thừa kế chữ tâm

tung trời hoen gỉ

kéo đông về héo quắt cỏ may thu

mọi hiện tại mai này đều cổ tích

chớ cuộc đời rối bối bòng bong

bốn phương đời vũ vần trống rỗng

môi se dòng cạn cộm sóng lòng

đông chí chát tiêu hoang xuân, hạ

thi mi ma mị cuống nhau buồn

đầu ung nhọt vẫn tay quờ định hướng

đến rối bời mụ mị quặn mùa đau

hình như trái đất có hai thế giới

một thế giới nỏ mồm, một thế giới nín câm

thế giới của những người hiền và thế giới của những tên thủ ác

điêu ngoa lấn át thực thà

chồm chỗm những cái đầu mưng mủ

chèo lái màn sương băng hoại tả tơi mùa

gặt về mấy đám mây rơm rạ

héo quắt mùa sinh

hỡi đời, sao còn mãi vấn vương

ăn theo Thuý Kiều bán thân lâu đến vậy

gì thì gì, Thuý Kiều chỉ là vợ mướn

bán thân hết thời này, đến bán tiếp thời kia

nếu Nguyễn Du còn sống đến bây giờ

chắc ông sẽ quăng Kiều vào sọt rác!

KHÚC MƯA NGÂU

Cơn gió đẩy chiều xanh mơ màu gió

sóng Hồng Hà gấp gáp sóng bào mưa

lòng bỏ ngỏ bờ hoang mềm lối cỏ

mây sa đà về miền ấy đưa thưa

trăng mùa lũ, liềm trăng căng mùa lũ

rót đầy sông lễnh loãng chảy như thừa

em tắt bếp bờ yêu lòng tịnh đợi

anh vội vàng sợi chỉ rối ngày xưa

bùng binh nhớ thả neo dài dải nhớ

xe thời gian cuống quýt sục sôi mùa

bao niềm tin gửi bờ hoang cỏ áy

ráng vàng thu tụ bạ đám mây trưa

lòng thầm ước đừng ai giăng lời hứa

chút vàng phai nhuộm hoàng yến xơ dừa

đôi bờ lở, tình si đôi bờ lở

sóng nhom nhem vỗ quá độ. Vỗ bừa

chuông chùa đổ rung cầu vồng bảy sắc

hàng cây run, con phố lẻ hững hờ

tiếng sấm xeo, tháng bảy thầm lại nhắc

anh thôi đành chiết khúc nhão vào mơ.

Tháng 8 – Tây

TRƯỚC MỘT BẾN SÔNG

Tiếng cuốc cuốc bờ tre thao thiết gọi

gió âm dương thủy quái ước mơ rây

sông chảy xiết, sông thiều quang bến đợi

ắp đò giang hoang dại khúc mùa xây

ai đã lu vầng trăng qua mùa lũ

bọt bèo trôi chất chứa lút bờ may

tre pheo vặn đời nhau thêm mắc kẹt

búp măng thừa bỏ mứa lũy tre gầy

bãi sa bồi - két mòng đâu chẳng thấy

để cho loài tầm bóp vống đời say

mây cuốn xéo biệt li đi đâu đấy

khúc sông chiều bải hoải mấy người hay

người bỏ bến đi từ khi nào vậy

trắng Bãi Gòi kích hoạt lút bờ lay

buồn tứ xứ ùa về khơi sóng dậy

bến lở bồi nhen lửa ráng vàng mây

sông chảy xiết bơ phờ bờ Bến Chảy

đò xưa ơi sào chống lõm bờ cây

che tầm mắt là hàng lò gạch khói

khói đầy chiều xé vụn cánh diều bay!

GIẤC MƠ CỦA CHÚ CHIM MỎI CÁNH

Đêm về...

mơ giấc mơ chim

trong đám tàn cây, trong bụi rậm

bụi rậm đầy gai, bụi rậm đầy hoa

hoa ngát hương, gai thì sắc nhọn

ôm giấc mơ chộn rộn

bỗng thấy mình bốc hơi

gối, chăn, giường đệm cả đống thừa ra

mươi cuốn sách nghìn trang cựa quậy

gọi vô hồi chẳng lay động ánh Hằng Nga

mưa xối xả, vào ra xối xả

âm u trời, mây tản bờ mây

tiếng gà canh gọi bình minh chẳng thức

xoay bốn bề tròn lẳn... tròn xoay

hư và thực tít mù hư thực

đêm mãi dài mà đời chim quá ngắn

thả hồn vào biển ước mơ bay

giấc mơ đắng, ngậm bồ hòn làm ngọt

la đà cánh vạc ngẩn ngơ

năm canh dài chia đời mấy khúc

ban mai trong chớp lóe rụng rời

đêm vỗ về lay trái tim côi

rã rời trong hoang tưởng

chẳng giấc mơ nào đủ lớn

vẫn... màng mơ!

CHIỀU BUÔNG CÁNH LÁ

Thác đổ trắng xô bờ bọt trắng

trôi về đâu dòng suối không màu

dải mây bông đôi ngả... qua cầu

gác đỉnh núi xanh mơ gió tẻ

mây biệt mây bay về phía bể

bóng chiều đi nhạt cánh chim câu

mảnh trăng liềm bay ngang chiều xế

trái bóng bay xoay tít địa cầu

ai chẻ đôi hai triền núi đứng

pha hoàng hôn tê buốt ngàn lau

mãi ngày đi lạc bờ lau sậy

tha chút hồn nhạt mãi kiếp sau

ngày trống rỗng buông hình cuống lá

rơi và rơi... rơi biết rơi đâu...

BUỒN NHẢ BÃ

Sấp ngửa thời gian

xốn xang lòng dạ

cát kết nỗi buồn

cánh chuồn mỏng tang quờ tay nắm hụt

gạn mạch nước ngầm tưởng đó dòng trong

rửa những ngày hoang bụi bặm

một chút thăng thiên chầm chậm

biệt tăm cá biển chim trời

thả đầy khoang nông nổi

tình bằng... tom chát trống cơm

gặp ba chú hề bắng nhắng

ngỡ mùi cơm mới thơm thơm

hóa khói rơm khen khét

bay dồn ngõ phố đường thôn

tế bào khép đời hoang tưởng

chiều vàng thở bình ô xy

hóa thạch đường trần

mong ngày mai - mùa xuân

tết lại bông hoa chiều quăn héo

mòn răng nhai kẹo cao su

buồn nhả bã !

Đầu tháng 9/ 1980

LẠC

Hòa Lạc - lạc vào đường Láng

vấp thời đen nước Sông Tô

thối tan đi bè rau muống

rau rút một đời lênh đênh

tưởng đời xanh êm ngòi biếc

một lần được gặp Tú Uyên

đem mơ đong đầy cõi thực

mẫu đơn khơi dậy Giáng Kiều

gió ru chút hồn xa vắng

đèn dầu hắt sáng hằng đêm

khoe khoang mây hồng mấy mảnh

mộng mơ vá kín bầu trời

bầu trời vẫn toang hoác rách

xóm liều tựa quán Bích Câu(*)

khói hương bùng lên tia lửa

lang bang mấy sợi nắng thừa

cầm đời bỏ mứa

trốc tay

----------------------

(*): Đền thờ Tú Uyên - Giáng Kiều

ở phố Cát Linh Hà Nội.

CÃI VÃ VỚI HỒ

Gió hoang cãi vã với hồ

hồ dâng sóng bọt xô bờ mỏng môi

thêm ba con vẹt lôi thôi

chí cha chí chóe giọng ôi, chán phè

nước mây túm tụm một phe

phùng mang trợn mắt bênh che nhau hoài

góp lời rặng liễu buông dài

lá manh mỏng quẹt kéo dai sợi thừng

chõ sang mấy ngọn lộc vừng

xoay hoang chiều gió gõ vùng hồ không

kiếp bờ đành phải be vòng

kiếp đê đành phận cong cong hết mình

ỡm ờ chín ghét mười khinh

gồng thân chịu phận đen hình mấy phen

mây tàn còn mãi đua chen

sao băng còn muốn đánh ghen giữa trời

Tiếp ngồi cãi vã với hồ

trên trời bỗng mấy bóng cò bay ngang

lá vàng mấy chiếc lang thang

thả trôi vào đám trời hoang hững hờ

thôi đi ai! Chớ giả vờ

trên mây dưới nước lơ mơ dị hình!

KẺ MẤT MÙA

Nhấn đời vào biển mặn

muối dưa

ba ngày sau hí hửng tưởng dưa chua

lấy ra ăn - nhũn nhùn dưa khú

đành đổ ra sông

gặp sông thả bè rau muống

thả nhầm phải sông ô nhiễm

con cá đuôi cờ không sống nổi

nữa là rau.

Lên rừng phát rẫy trồng đu đủ

cây nào cũng quả trĩu sai

khấp khởi mừng thầm đón mùa quả chín

chưa kịp gì thu hái

đã chim trời rỉa sạch

thêm đời thất bát mùa màng.

Chuyển nghề quang gánh đi buôn

tàu bè xuôi ngược đua chen

hội nhập trên con tàu nát

cánh buồm dơi vượt Đại Dương

thế giới kim tiền vĩ mô chen lấn

à ơi ru rín hồn mình

chổng kềnh lỗ vốn

hụt hơi

mùa tiếp mùa thất bát!

PHƯỜNG - PHỐ

Ba mươi sáu phố phường

phường nào dấu ấn tình thương

phường nào cất lòng nhung nhớ

phường nào khiến anh mắc nợ

phường nào anh trả anh vay

phường nào trăng ảo gió gầy

phố nào mây quầng mưa thắt

mùi hoa lý nhà ai mời mọc

heo may

mấy chiếc lá bàng xoay cuồng cuống rụng

tiếng guốc khuya gõ đụng ngói xô

phố nào được coi phố cổ

phố nào được gọi phố tân

giữa lênh chênh lộn xộn

xô bồ mái nghèo rêu đổ

vút cao mọc mấy tòa lầu

cổ dưới chân, tân nằm ngang rốn

khoe mầu mè

chưa hết tuần trăng mật

sấp ngửa ly hôn!

(Một đêm dạo quanh phố cổ)

MIÊN MAN NGOẠI THÀNH

Ai phong tỏa nỗi buồn

ai cố rặn niềm vui

ai ép hương thu chỏng chơ mắt đợi

đong mùa hạ đổ ào mặt đất

thỉnh kinh cháo loãng mùa ngâu.

Ai son phấn cho thu mùa đẹp vậy

để ghen tuông chớp giật mưa dồn

ai ê a ca bài bọ chét

ngâu sụt sùi vầy nát cả mùa rươi?

Chiều ồn ã bầy nhầy tháng chín

đẩy mưa sang bão muộn tháng mười

đom đóm khuya lấp gầy sông Tích

xa lộ băng qua xé nát cánh đồng.

Rặng tre xanh ai gả chồng ấy nhỉ

để ngoại thành không trổ nữa mùa măng

vạn ngôi sao lọt thỏm vào ngõ cụt

trăng gật gà tựa mái chung cư!

BẠCH MÃ

Bạch!

Bạch mã say cuồng bốn vó

phi về đâu cũng hẹp cung đường

là thuyền - đều muốn vượt đại dương

vậy mà em suốt bế quan tỏa cảng

ngăn chèo anh, chặn kín lạch luồng

thuyền đành quẩn quanh sông đào nhà, mương cạn

lênh đênh chở mấy hạt sương.

Thóc giống trong bồ

nghe lời em, anh đổ ra xay hết

để bây giờ chua giấm nhạt tương.

Ruộng lúa, nương dâu em sừng sững nhà lầu

kệ cha dắt con, tớ rủ thầy lên phố

thành dân Di Gan “du mục” giữa quê mình

đêm góc phố tra hạt nghèo cắn chắt

bầu bí ơi, leo lẻo mãi lời thương

cảm ơn nhé! Lời thương suông luễng loãng

anh ngậm ngùi nhấm nháp những ĐIÊU TOA!

ĐI TÀU BAY GIẤY

Thành phố của những người đãng trí

kỷ niệm ầm ầm mà vẫn hay quên

xây cái miếu, phá mất ngôi đền

ngôi chùa cổ xưa, đập đi xây mới!?

Đồng cốm Làng Vòng ai vác dao băm

chia lô ra, từng dãy nhà liên kế

cò đất, cò nhà, chủ thầu giàu vô kể

dân nghèo mất đất lại nghèo thêm.

Đời sáo rỗng những lời trống lời chiêng

bổ nát rừng xanh, chém ngang bờ biển

mây đen sặc những cánh diều lủng liểng

phết hồ làm tàu bay giấy chở người đi...

THƯƠNG TRỜI, THƯƠNG MÌNH

Trời xanh có một thiên đường

cho em tới đó để... thương một người

người thương ấy - chính ông trời

bởi ông có một nụ cười chưa trao

trinh nguyên và rất ngọt ngào

không như lũ quỷ nhao nhao phàm trần

tình yêu chẳng có một phân

vẩy vung bừa bãi đất gần, trời xa

khen nhau rối rít đào hoa

hóa ra vẫn một bóng ma dị hình!

MÓN XÀO CHÂN LÝ

Chân lý rau đay

chân lý rau dền

chân lý rau tàu bay

chân lý bìm bìm bờ giậu rách

biết tiêu hóa thứ nào

xin chào món xào chân lý

đục ngầu nước vo

thước chẳng thể đo

khách quan quán trọ

tương đối ở nhờ

tù mù lẩu rau tuyệt đối

toàn thứ ngoài đất trong mo

hứa hẹn!?

Nơi chân trời góc biển

Thánh, Thần, Phật, Tiên

mênh mông vô bờ bến

vừa nghe xong đã quên

phải một cái sợ tái đến già!

ĐẾM

Người ta đi chợ bán, buôn
riêng tôi ra chợ đem buồn đếm trăm
tôi bày đếm tháng đếm năm
đếm hăng say, đếm nhọc nhằn nhục vinh.

Ðếm ơn huệ, đếm ân tình
đếm xa xôi, đếm cả hình bóng tôi
tôi không mép lưỡi đầu môi
tôi không gá ép cầu lời đâu em.

Chợ đông người lách người chen
người mua người bán người xem người mời
tỉnh say oà vỡ cuộc cười
đong thương đếm nhớ đầy vơi mảnh hồn.

Ngược đời với việc bán buôn
tôi ngồi tôi đếm dại khôn đời mình.

THÌ THẦM VỚI GIÓ

VỚI CÂY

Bâng khuâng đi giữa Thành Loa
tôi và gió với cây đa thì thầm.

Chuyện trăm năm chuyện nghìn năm
chuyện xưa chuyện mới, gió trăng chuyện đời
đành rằng chuyện đã qua rồi
vết đau còn tím cả trời vết đau.

Chuyện tình riêng của Mỵ Châu
phế hoang thành quách bạc màu đất đai
khi yêu ai lựa đúng sai
chỉ quân giả trá mới chai mặt lừa…

Bâng khuâng đi giữa Thành Loa
tôi và gió với cây đa thì thầm…

Dộc Tú, Đông Anh

TÌM MÙA THU

Mùa thu cầm chắc trong tay
loay hoay rơi mất chẳng hay lúc nào
vào ra ngơ ngẩn ra vào
tháng năm xuôi ngược lao đao kiếm tìm.

Giêng hai “đáy biển mò kim”
chín, mười rừng thẳm bóng chim khôn cầm
tìm đâu hỡi bạn tri âm
đông qua hè tới lại xuân lỡ thì
mơ mà chi ước mà chi
trò đời vớ vẩn có gì mà say…

mùa thu cầm chắc trong tay
loay hoay rơi mất chẳmg hay lúc nào.

Thu 1989

BẢY HAY TÁM KỆ XỪ BẢY TÁM

Vẫn còn một tẹo ước mơ
một li ngọ nguậy một bơ lạc vừng
một nồi nước hến chưa dùng
một mớ rau diếp cải ngồng phía sau.

biết là chẳng đi đến đâu
vẫn cầm cái bóng rõ lâu... mệt phờ
ngoài kia xe bus đang chờ
tàu hỏa đang đợi đúng giờ phải đi.

xuân qua, hạ đã lỡ thì
thu - thềm lá rụng còn gì nữa đâu
kệ xừ tóc rụng trọc đầu
ra đường che mũ, qua cầu che ô.

muốn đi thăm xứ Công Gô
tiền bay không có biết giờ xin ai
thôi thì luộc mấy củ khoai
ngồi nhai cho hết ngắn dài nghĩ suy.

mai này khi xuống âm ty
không còn nuối tiếc, không thì lơ ngơ
già queo đến đỉnh cột cờ
vẫn còn tí tởn đợi chờ ngày mai.

ngày mai nguyên thế... thở dài
ngồi hong chiếc bóng đang mài vào mơ
mài xong rồi lại ngồi chờ
chờ mê chờ mẩn bên bờ giậu suông!

9/5

Top of Form

KHẤT NỢ

Sắp Giao thừa em sang đòi nợ đọng

anh thôi đành trả mấy xác hoa

cầm tay nhau nhân thể, gọi là

sang năm mới có gì anh tính nốt

đòi nợ nhau sao cứ đòi ráo riết

anh làm sao biết cách xoay vần

trời bắt anh đang kì túng bấn

em cố đòi, anh đành khất lần khân

ngoài trời kia mưa sướt mướt vũ vần

chẳng lẽ bắt anh đi vay nợ khác

để trả em đúng kì đúng hạn

giao thừa rồi sắp sửa pháo hoa bay!

RỪNG THU

Thác đổ trắng, suối xô lũ quét

heo may vàng cành lá kéo thu về

dải mây chì đôi ngả phập phồng mê

loãng trời xanh đơm hồn thu tẻ

mây biệt núi bay về phía bể

ráng chiều đi buông nhạt má bồ quân

trăng tỏ mờ xoắn xuýt mây vần

đêm cô đặc mấy ngôi sao lẻ

gió chẻ đôi mấy triền núi trẻ

quơ vầng trăng thắp đuốc lần khân

câu thơ rỗng suông ngột đường trần

khói lam chiều mơ hồ ảo thực

hạ loáng qua bùa bả rủ rê

mảnh hồn rỗng bứt mình buông cọng lá

mùa thu mộng, có gì đâu mà lạ

mãi bao la... siêu thị giọng cò mồi!

BỎ MỨA

Vét linh hồn ta làm bánh

bán rong chơi: cả mớ ế - ôi - thiu

bởi trước đó vô tư dâng “thần, thánh”

các ngài đã xơi gọn tuổi đôi mươi

tấm bánh linh hồn giờ đây ê ế chảy

định luộc bày sàng rao bán lại

nhưng lương tâm không cho ta làm vậy

chẳng thể lọc lừa, dối trá, điêu ngoa

muốn đổ quách đi... đổ đi lại tiếc

đành dằn lòng lay lắt sớm trưa

còn chút ngày thừa đành bỏ mứa

ruồi bâu...!

THÁNG GIÊNG

Tháng Giêng đi lay bay

ngả nghiêng bao cuộc rượu

gió quệt ngang nét mày

mưa sa mù bay chéo

thời gian qua đánh vèo

anh - mùa xuân quá đát

rơi tõm vào chiếu chèo

gặp mắt em Quan Họ

chẻ đôi câu thơ cỏ

ném lên trời vênh, cong

bước qua mùa cả gió

cổ tích đời mênh mông

chút mộng mơ, mơ mộng

trèo tắt vào tháng Giêng

tháng Giêng chà trống rỗng

hất anh vào hư không!

Xuân Quý Tỵ (2013)

XIN ĐỪNG

Xin đừng kết cỏ thành hoa
lá cây làm chiếu trải ra góc vườn
xin đừng vơ váo để thương
thổi cay quăng đắng ra đường tặng tôi
xin đừng cau bốn bổ mười
chia bôi thiên hạ nhá tươi sượng sùng.

Vỡ nồi còn cố giữ vung
mặt trời đã tắt sau vùng núi xa
ao tù rô, diếc trải qua
ước dòng sông rộng để
mà lội bơi…

NIỆM KHÚC THÁNG TƯ

Anh buồn dọc mấy cung đường cao tốc

và buồn ngang héo hắt mấy cánh đồng

trôi giàn giụa qua đôi dòng sông mắt

em hững hờ gieo mưa móc bờ không

tháng tư lành hiền, tháng tư hư thực

xưng xưng hết dối bạn lại dối lòng

bước chiều đi chật lối về nguyên thủy

hoa gạo đỏ cời ký quỹ mùa mong

mây lăng loàn mây cồn lên gió sóng

nắng thắp hè, nắng thả trắng mênh mông

em cứ đỏ bình minh mà thụ hưởng

mặc kệ anh xơ xác tháng tư ròng

đò mắc cạn. Tình Trương Chi mắc cạn

đành tre pheo đuốc đóm chút sông Hồng

hỡi triền đê cố cong mình vòng lượn

đừng quăng anh vào tầm tã bão giông!

Còn một chút tàn hơi còn phải sống

tháng tư ơi, em chớ có dài dòng...

THÁNG BẢY

Trăng nhạt hoét như thời ta mười bảy

cả trời sao cứ thế chín sai mùa

đêm sắp tàn còn mọc nữa Tua Rua

sao mai tỏ bơ vơ mờ lối lạc

nát trời đêm kêu sương tiếng vạc

giật thót mình, đời những nhó cùng nhăn

cả trời đêm dường như tỉnh thức

cả bình minh bức bối nỗi nhọc nhằn

anh ngồi ngắm trăng nhoè mưới tám

tuổi hai mươi em còn nữa trăng tròn

cơn sấm dậy xô mưa vào góc tối

vạn linh hồn nhấp nháy nhảy lơn tơn

SAO TA

Xin đừng chín ép nụ cười

dấm non ánh mắt để vơi tầm nhìn

xin đừng thả vội cánh tim

rơi vào khoang lạnh để chìm vào mưa

đếm từng sợi rét giữa mùa

thấy hoang mang dạ thấy thừa mình ra

mùa xuân nữa sắp đi qua

sao ta hờ hững, sao ta bồn chồn

dập khuôn mãi cánh chuồn chuồn

lắt lay sương nắng à uôm kiếp người

kiếp người đầy, kiếp người vơi

cầm lên một chốc đánh rơi một đời !

LỤC BÁT NGỒI MƠ

Chờ trăng, đêm ngóng chờ trăng

mây che phía trước mây giằng phía sau

trăng vuông trong dạ buổi đầu

trăng tròn trong mắt đêm thâu ngóng chờ

người thờ ơ, gió thờ ơ

chăm chăm đợi đến mãi giờ vẫn suông

lắt lay vạn vạn đêm trường

đến giờ, đầu cuối con đường tối om

trăng thì vẫn cỏn còn con

nửa tối nửa sáng bào mòn ước mơ

ước mơ từ đó đến giờ

tít xa bóng dáng trơ trơ dị hình.

HỎI ĐÊM

Bất ngờ con gió quá nồng

ném hờ xen cả bờ cong trái mùa

ơ hay Ngâu cứ như đùa

xốn xang cả tiếng mõ chùa oang oang

mấy con đom đóm khẽ khàng

đêm chi đêm mãi loãng hoang mùi bùn

dế mèn kêu tiếng run run

đêm tan tàn tán mấy chùm tướng tinh

xênh xang áo mũ gợn hình

gọi hồn thu cũ tim mình nhói đau

quất vào nhoi nhói mưa ngâu

đêm tan, đêm sẽ bao lâu... đêm tàn?

ẤM Ớ THÁNG TƯ

Hè sang cái nắng chưa giòn

cái mưa chưa đục núi non chưa đầy

cánh diều héo tít bờ mây

đỏ trời hoa gạo đan đầy tháng tư

mắt tình liếc phía xa mù

nụ hôn ôm cánh trăng lu đêm dày

mùa xuân vẫn lốc gió xoay

phượng hồng sắc tím đỏ ngây tim nhàu

thu ơi chờ nhé mùa sau

đừng nên tính trước mưa ngâu mà gì

ngày đi rớt xuống... chiều đi

tắt qua sông cạn thiên di cánh chuồn.

TẢN MẠN THÁNG CHÍN

Cuộc đời này đôi khi cần tính sổ

mắc nợ ai, ai đó nợ mình

chú dế mèn thao thiết gọi bình minh

chim trên cành gieo ca mỗi sớm

và dòng sông chảy về vùng cấm

chia đôi bờ xa cách mấy lần nhau

con tàu đi, xuôi ngươc những con tàu

mây tham tàn mây sinh đổ đốn

tải mù sương đổi một chút âm màu

giông, rồi bão cưa lìa sấm sét

cục đất đồi nằm mơ núi biếc

biển pha màu đậm nhạt hạt mưa mau

nhẩm tính mãi, nợ đâu sau, đâu trước

thước đo khôn, cân đong dại... khó lường

mây và gió có nợ nhau không nhỉ

mà bão bùng dằn hắt bạc bài sâu

dại khờ đến, tinh anh đi biền biệt

hỡi triền đê uốn lượn mãi về đâu

đã hoang mạc, đừng tượng đài hoang mạc

tấn trò đời tiếp trước, diễn trò sau

ai lồng lộn khuyết nửa lòng sớm tối

mặc xa trơ một đám bụi nhàu

chân dép lốp bước đến mòn lối dép

em tơ tằm dệt lụa khuấy mùa đau

anh trả nợ, hay em trả nợ

cõi ta bà bột giấy lẫn vàng thau

thì trai ngọc mong gì tinh khiết

cứ tiếp núi, tiếp đồi mà chôm chỉa

cõng ngày đi thêm khối nợ đầm đìa

đồng lúa rồi xơ rơm lép thóc

những lầu cao vây bủa bước chân nghèo.

1/9

RU XA

Giờ này em đã ngủ chưa

anh ru xa nhé! Em vừa ý không

gối đầu lên cánh mây hồng

liu diu mắt nhớ bềnh bồng vào mơ

đêm khuya đã một canh giờ

liệu em còn thức đợi chờ tình anh

ngủ đi, anh vuốt tóc xanh

nét mày thanh tú một vành trăng xuân

phập phồng vồng ngực thanh tân

trái tim gõ trống nhịp gần nhịp xa

ngoài song dịu ánh trăng ngà

môi yêu bắc nhịp cầu qua sông đầy

anh ngồi ngóng ngược gió mây

ru xa em giấc vơi đầy tim mong

hình như biển nhớ rộn lòng

mười mong chín nhớ chong chong tim này

bờ đêm khuya rộn canh chày

hình như rèm cửa sổ lay bóng lồng

ngủ đi em, giấc say nồng

bình minh tở nở mịn hồng môi thơm.

TA LUÔN HỒI KIẾP KHÁC ĐI EM

Ta luân hồi sang kiếp khác đi em
bởi kiếp này xoay kiểu gì cũng gió
muốn sống yên nhưng chẳng phút lành yên
mãi bão giông ba bề bốn bên
vùi ta xuống,
dựng ta dậy
đẩy ta đi,
lôi ta lại
rạc rài đau khổ đan xen.

Ta luân hồi kiếp khác đi em
cho quên đi kiếp này vụng dại
tù túng bấy tháng ngày đã trải
bước thấp bước cao nơm nớp những hoảng hồn
sợ mây trên đầu, sợ cỏ dưới chân
sợ cả tiếng hắt hơi nhà hàng xóm...

Ta luân hồi kiếp khác đi em
cho quên những tháng năm sống sượng
mỏi mòn trong giả tạo canh suông
chan vỏng mãi bát cơm nguội ngắt
của ma tà, dối trá điêu toa...

Ta luân hồi khiếp khác đi em
tới nơi nào không giật giành, tranh cạnh
chẳng chiến tranh, cũng chẳng hận thù.
ta chẳng mơ tháng tư, cũng đâu cầu tháng tám
chỉ cần sự bình yên cho thanh thản kiếp người.

NGÀY XUÂN BỐC TÝ CHO DZUI

Hoá anh đã - lão tám mươi
đã già khú đế, đã người cổ xưa
đã sớm nắng, đã chiều mưa
đã thành cổ hủ, vẫn thừa dẻo dai

giao thừa anh vít cành mai
ngoèo thêm chậu quất trĩu sai về bày
hương xuân ngây ngất men say
vung vinh cho đã những ngày vung vinh...

dù rằng mang tiếng linh tinh
cũng đành chấp nhận, biện minh thế nào
dù ai lườm nguýt ra sao
coi như họ nguýt trời cao đất dày.

kệ đời... anh chẳng tỏ bày
anh vô tư sống, tối ngày vô tư
tiệc tùng anh chén lu bù
mặc mùa hạ cháy, mặc thu uá tàn.

túi thơ bầu rượu nghênh ngang
hết miền Quan Họ, anh sang Ba Vì
sớm đu Phú Thọ, Việt Trì
đoan Hùng chiều đến; tối zề... Thành Tuyên.

vượt đèo Khế - tới Thái Nguyên
rẽ qua Ba Bể: anh lên Cao Bằng
nếu mà sức lực còn hăng
anh leo Pắc Pó hái măng đem về...

đội đầu mâm bánh xu xê
anh đi hỏi zợ jề làm “Ôsi”...

2/2018

VIẾT CHO THẬP KỶ THỨ BA (2020- 2030)

Không gì ngắn hơn một kiếp người
xin đừng to thêm bom, đừng dài thêm súng
đừng chế thêm xe tăng, tàu chiến
thêm máy bay siêu âm cánh cụp cánh xoè
tên lửa vượt đại dương đừng gắn thêm đạn đạo
dằn mặt nhau, đe dọa loài người
xin khối NaTo đừng phình to nữa
ngân sách quốc phòng xin các quốc hội đừng duyệt chi thêm nhiều tỉ
vì đánh nhau chẳng ích lợi gì
chỉ dân lành chịu trận.

xin đừng lạnh thêm những cái đầu
cách mạng gì cũng nên nghĩ đến mai sau
vì nhân loại và tiến bộ
đừng lòe bịp muôn dân
đừng đẩy dân lành vào vòng xoay quyền lực
thế giới này đã Tần Thủy Hoàng, Napoléon, HítLe, Mao Trạch Đông là quá đủ

xin thôi đi ngợi ca những tên bạo chúa
thế giới này chỉ cần thêm cơm thêm áo
thêm tình yêu thương và lòng nhân từ
thêm lòng vị tha cởi mở hiền hoà
hơn bom với súng.

thơ ơi thơ...
xin các nhà hãy viết về lòng nhân hậu
và lòng vị tha
hãy thôi đi sự cuồng gió, mơ trăng
ngợi ca cái ác
bốc thơm cho cái ác lộng hành.

xin những cái đầu đang hoắng vì tà đạo
đừng dụ dỗ dân lành vào ma trận thần linh
thiên đường nào cũng không bằng chính nơi họ sống
trái đất xanh tươi và sự thân thiện giữa con người.

Tháng 3/2018

VIẾT CHO NGÀY CÁ

Tháng tư đến - tháng tư ngày cá
cá một ngày - đừng cá quanh năm.
đừng bắt bóng cầm mây trí trá
đêm mù mây chòng ghẹo cả trăng rằm.

Cây đa cuội, cây đề luôn cùng cuội
cả vườn trần thơn thớt lẻo mép môi.
gió chuyển cữ đưa niềm tin về cõi
cuội quay về cả miệng ngoạm mâm xôi.

Đường với xá cứ như đường chọc tức
chẳng thể nào qua khỏi cọng rơm khô
Cuội lú lẫn, Cuội một mình ao ước
mãi nổi trôi huyền hão mọi mưu đồ.

Tháng tư đến cò quay cua cá
tít thò lò xoay ngả xoay nghiêng.
nhân gian hỡi! Đừng tin trò xấp ngửa
tháng tư giờ đâu nữa tháng tư thiêng!

CẦM ĐỒ

Anh vác thân đi định cầm đồ

mời dọc phố chẳng hiệu nào cho đặt

anh vô dụng rồi chăng?

Anh! Với chiều cao thước sáu

nặng sáu chục cân

không thuốc lào thuốc lá

sáng: điểm tâm bát cơm nguội muối mè

trưa: vại bia uống suông không cần "người lái"

vợ mắng, lặng thinh không dám cãi

đường trường vẫn xe máy bon bon

chở sau xe tám chục ký

xuống biển lên rừng

dốc cao, mát tay ga anh vượt

em đẫy tạ đi nhờ, anh chạy thả phanh

lương không nhiều nhưng đủ góp tiền ăn cho bà xã

không bạc bài, lô dề, chắn cạ

chưa ăn gian nói dối bao giờ

hứng đời lên anh cả làm thơ phú

còn nhiều điều lý thú chưa kịp thống kê ra...

đem cầm đồ không đắt

anh vô dụng rồi chăng?

BÃO GIÔNG CỨ VIỆC

Mây xanh rớt đụng mái chèo
nhuộm xanh cả những đám bèo mê trôi
sông em mải nước đầy vơi
thuyền anh vượt sóng không lời chênh chao

bờ em thăm thẳm khát khao
sóng anh vỗ nhịp lòng nao nao lòng
con đê năng nổ lượn vòng
trái tim lỗi nhịp ước mong mà gì

mùa xuân gieo nhớ mỗi khi
để cho mùa hạ thiên di lối vòng
đầy tay mùa cũ ước mong
cây cầu em bắc qua đông bất ngờ

hình như có chút ngu ngơ
con tim trống rỗng lạc bờ bến xa
chuốc vui mòn cả tháng ba
vấp làn mây trắng Thiên Hà cuộc chơi

thôi đừng em nhé sao rơi
cột anh vào giữa bầu trời nắng tan
mùa thu còn mãi mênh mang
anh và con sóng tác tan mấy chiều

sóng xô mòn mỏi bờ yêu
bến hoang nửa bến với nhiều hoàng hôn
núi tây mây vón cục hồn
chéo bờ cánh én dập dồn giăng ngang

sẽ sàng bến vắng thuyền sang
ném hoang ánh mắt vội vàng vào mưa
trở về ôm mộng ngày xưa
bê tông mùa ấy có thừa rồi em

muốn đo một chút trắng đen
anh - con chim nhỏ biết chen lối nào
mây đen cứ việc mưa rào
bão giông cứ việc đảo chao đất trời.

MÔNG LUNG

Ai bảo rằng thế giới này không có lửa
mấy chục năm đỏ ấy đỏ gì
chẳng lẽ thì... cái màu đỏ ấy
cháy rực trời cho nước cuốn đi?

Cứ thế tục biến xuyên thế kỷ
bỏ lại sau tan nát những thành trì
chạm lòng đĩa đong mong ngọn cỏ
những kiếp người tự đầy ải bước đi.

Cái vỏ đỗ cong queo cuối hạ
sao bỗng nhiên bùa bả mà gì
xuân bát quái lạnh băng muôn dặm
đông làm vì - đông trống rỗng từ bi.

Đã suốt kiếp mong sông ngóng biển
biển bây giờ đá sóng - quên sông
sông bây giờ phớt bờ - quên suối
suối bây giờ bỏ thác - quên thung!?

Cầu cứ bắc thêm đi - cầu cứ bắc
cho đầy vơi bão gió chất chồng
mảnh trăng treo vĩnh hằng trai hến
khin khít đời dớ dẩn cái mung lung!

ANH NGỦ NƯỚNG

Anh ngủ nướng cho qua ngày thứ bảy

thời gian ơi, đi chầm chậm thôi nào

đừng sấp ngửa thêm vào tuần vào tháng

xuân chưa tròn mà hạ đã lao xao

xin đừng mãi một quầng trăng như cuội

mãi trưng phô mấy ngọn gió ầm ào

đừng ngúng nguẩy đổ thừa ai gây hấn

để mà thờ, cúng, lễ cái xanh xao

anh ngủ nướng cho hết ngày Chủ Nhật

để cho đời thôi mơ mộng... chiêm bao

nước sẽ dội, mặt trời kia sẽ tắt

xin em đừng cứ mãi giọng cành cao

đừng nắng mãi, mưa chan đừng tố bão

đừng hoa đơm bướm đặt những tào lao

rừng đã hết, biển một phần đã chết

mây thôi đành ngơ ngẩn với trăng sao.

CÙNG EM UỐNG CẠN...

(Tặng Huế)

Cùng em uống cạn sông Hương

nhắm chuông Thiên Mụ tiếng buông trập trùng

rót đầy hai chén xanh rừng

gắp làn mây trắng gieo bừng cỏ hoa.

Ngả nghiêng với chợ Đông Ba

khật khà khật khưỡng bước qua Trường Tiền

lạc vào vườn cổ An Hiên

HuDa (*) tiếp tục ta triền miên say.

Ngồi trên Đập Đá(**) cả ngày

uống bay Cồn Hến ta ngây ngất tình

trước em... một ảnh ngàn hình

hình nào cũng thấy em xinh nhất nhì.

Huế của anh. Huế của thơ

Huế của em, của mộng mơ mỗi ngày...

7 / 2017

——————————

(*) Bia HuDa Beer sản xuất tại Huế

(**) Thường gọi là Cầu Đập Đá

HUẾ GIỮA LÒNG

Những đêm ôm Huế giữa lòng

Hương Giang dào dạt chảy trong tim mình

nụ hôn cháy bỏng Cổ Thành

tháp chuông Thiên Mụ tròng trành ngả nghiêng.

Ngự Bình mang những niềm riêng

nghe êm hơi thở Giã Viên (*) phập phồng

Trường An, Vĩ Dạ, An Đông... (**)

vòng tay anh ngắn... anh đành về không!

7/2017

--------------------

(*) Cồn Dã Viên

(**) Tên ba phường thuộc TP Huế

NGƯỜI ĐI

Gió đẩy thu về với lạnh đông

hàng cây tê cóng tận cành cong

người đi đâu vội người đi mất

bỏ lại con đường chạy rỗng không.

HOANG LẠNH

Đã trót đắm mình vào bến ảo

đành lòng hoang lạnh với trời sao

lại mùa đông nữa... mùa đông nữa

cứa nát thịt da... nát khát khao.

CẮN

Cấy thêm răng cho chắc bộ hàm

cắn vào bể đời rơi nước mắt

cắn nụ hôn thắm thiết giả vờ

lục xì trái tim si cuồng mối mọt

mùa xuân quy y chăn gối

rối niềm đau

mớ bông tái sinh độn thêm làm ấm

“thượng đế” à ơi cứ thế tiêu dùng

em được thể phun nhiều gian dối

những lời diều quạ mộng mơ

ai người tiêu hoá!

Ơi biển rộng sông dài

rộng dài đích thực

chớ gồng mình nhắm mắt với chiêm bao

giấc mộng khan chảy tràn gối mộng

mơ ước hoài ngoảnh lại vẫn tình không

tình không tang trống

tình không điệu kèn!

Răng đâu răng

răng hãy cắn

cắn vào nhỏ nhen bủn sỉn

mùa thu!

ĐIÊU TOA

Điêu...

điêu khắc kiểu gì

không vào gỗ

không vào đá

mà vào gió heo may

nên chẳng rõ hình hài.

Bao thu rồi sao chưa đổi khác

nắng tiếp nắng rót tràn mật đắng

mưa chan mưa dội nát niềm tin

hàng cây gầy buồn lay lỏng gốc

cứ một mình hoang tưởng một mình đi.

Thu đi rồi tiếc mãi mà chi

hồn lưu lạc về miền rối cỏ

gai nảy mầm xin đừng chối bỏ

sắc nhọn nào cũng có thể buốt tay.

Điêu...

điêu khắc kiểu gì

làm cho mùa thu thêm rối...

điêu toa!

THẤY DẠ MÌNH RƠM

Anh đã có mấy mươi buồi chiều buồn

buồn đỏng đảnh, buồn luồn từng khu vực

từ rốn xuống chân, đỉnh đầu tràn qua gáy

vẫn còn may, có một chốn không buồn

luôn mồm, lỗ miệng đánh đáo cháo bo bo

bụng chắc, dạ đầy lòng phớn phở

mùi vị phở từ quán bay sang

cho anh tưởng tượng mình đang ăn phở!

Phở nước, phở xào hành mỡ thơm ngang

khu trú nỗi buồn

khi hết buồn lòng chắc mẩm

ngước nhìn lên mái nhà

thấy dạ mình rơm...!

1978

THIÊN ĐƯỜNG

(Thơ này chẳng biết tặng ai

Đành tặng cú sắn, củ khoai lang hà)

Mưa ngày chết nắng

mưa đêm chết gió

để trăng gầy héo quắt tàn thu

thôi đi em đừng tính tháng tính năm

đừng chành chọe cho thêm đời lỗ vốn

anh đã rồi sống giữa trăng lu

một đời lúng túng giữa mơ mù

mở mắt ra là giông và bão

bước chân đi là đạn xé bom cày

ngày li tán, thêm giờ li tán

chết như không và sống như thừa

em cứ suốt miệng mồm ra rả

ngày mai, ngày mốt sẽ Thiên đường

Thiên đường thật hay Thiên đường ảo

anh chẳng nữa mặn mà

anh chẳng nữa ước ao!

"Anh đã ước khi mười tám tuổi"

đến bây giờ ước ấy thấy gì đâu

chỉ là ước với mong chật dạ

cầm đầy tay thêm ngẩn ngơ sầu

xuân đã nát

hạ ập đến như thừa

thu rộn bước, tưởng rằng thu rộn bước

hoá ra thu đem lạnh cóng mấy mươi mùa.

Vẫn ô trọc vũ vần ô trọc

vẫn tình suông vuông bức tình suông

em đừng hứa, đừng hẹn hò thêm nữa

nước đổ lá khoai, đổ đầu vịt lâu rồi

xin em đừng dội thêm nước ốc

đừng thêm nữa nổi nước xuýt trăm voi.

Anh chẳng ngóng, chẳng mong, chẳng đợi

và xin em đừng bánh tẻ nửa mùa

xin nói thật, thứ ấy là ngô, sắn

là bánh đa, bánh đúc chợ nghèo

em hoang tưởng, mình em hoang tưởng

bày ra mâm mà đặc sản riêng mình.

HỎI NHỮNG NGÀY CUỐI NĂM

Mãi xông vào đám mây trôi

mãi vuông đất mộng thả rơi sông gầy

sóng xô dào dạt chân mây

nén nhang thắp gió, mãi say cánh diều

rỗng hoang mùa vụ cuổi chiều

bay vèo thóc lép nói điều vu vơ

hoàng hôn một mảnh hẹn chờ

chập chà chập choạng mập mờ đến hay

bốc đồng lên chín tầng mây

để rồi chẳng biết đấy đây mà mò

phù vân ngang dọc mơ hồ

tượng đồng đài đá mãi cờ lông công...

(.............)

Khổ thơ thứ tư do biên tập NXB cắt bỏ.

GHI TRƯỚC HOÀNG HÔN

Hoàng hôn vàng ráng vơi đầy

trăng treo quầng sáng trên mây co hình

lá thu rơi cứ lặng thinh

núi xanh xa thẳm ẩn mình vào đêm

vẫn là thu đó êm đềm

mà sao cứ thấy dạ xen bồn chồn

quăng đi tất cả dại khôn

hết đêm liệu có còn buồn hay không

hay là vẫn thế... giữa lòng

trơ trơ một vệt ráng hồng gỉ hoen.

CỨ VIỆC NGẪU HỨNG

Thì trời cứ việc mênh mông

cứ chang chang nắng, cứ lồng lộn mưa

cứ việc sớm, cứ việc trưa

cứ việc thiếu, cứ việc thừa đêm đen.

Nước đục - cứ việc đánh phèn

nhỏ nhen cứ việc nhỏ nhen suốt đời

suối hẹp cứ việc bể khơi

mây đen... cứ việc coi trời sáng trong.

Ngòi con cứ việc làm sông

mành vườn... cứ việc cánh đồng bao la

đường ngắn cứ việc dài ra

để mà tự sướng để mà tự rên!

CÓ @ THÊM

Thêm mấy ngày mưa - mưa rất lâu

thêm vành trăng khuyết - khuyết đêm thâu

thêm cây tằm gửi trên cành sấu

rũ rượi mưa chan đến bạc đầu

có những ngày nắng - nắng nhạt màu

mây khoe sắc trắng - trắng ngàn đau

đau sương, đau khói - đau niềm ước

buốt nhói từng cơn - đau rất sâu

có một ngày thu chẳng đối nhau

cây im mơ mộng lá xanh nhàu

xanh nhàu - nhàu mãi xanh hoang tưởng

trời đất bung beng mãi đẩu đâu!

NHÂN – CHIA – CỘNG

Hai nhân một bằng hai (2 x 1 = 2)

hai người ngồi sấp bóng

nhìn xa hóa ra một

riêng anh, kẻ cô đơn

CỘNG vào đâu cũng lẻ

tất cả họ đủ đôi

trái đất năm tỉ người

CHIA cho một vẫn thế

vẫn thế - Thừa anh ra!

CHIA

Chắc rằng trời sáu phần mưa

hai phần nhe nắng, đôi vừa phần râm

sấm rên chớp xé ầm ầm

gió nghiêng ngả gió... tay cầm tay mưa

bập bùng thức sớm dậy khuya

phập phồng bong bóng còn chia nỗi gì?

vô vi... đánh võng vô vi

chẻ ra làm tám biết thì tặng ai

trần gian có mấy dãi khoai

nửa thì hà đắng nửa đời mối ăn

lòng ta những thấy băn khoăn

trước dãi khoai vậy vẫn nhằm nhằm... chia!?

ANH MỘT MÌNH

Đảo Cát Bà chiều nay đông như hội

anh một mình, xanh chín một mình anh

sóng vỗ mòn rỗng không bờ đá

đá trơ gan làm của để dành

đá thành tinh- biển em dội sóng

anh một mình, phế liệu một mình anh.

TRƯỚC ĐÁ

Đá đá đá... và đá!

em ơi, ở đây toàn thấy đá

anh nghĩ lại rồi

chẳng nên hoá đá làm chi

chính nàng Tô Thị đã sai lầm hoá đá

thành đất nước mình giặc giã triền miên...

ĐÊM THÁNG MƯỜI

Mồng mười tháng mười lịch Âm
xưa gọi ngày cơm mới
lúa đồng dãi nắng tự phơi

Ngày mong đêm ngóng tháng chờ
có một ngày cơm mới
chẳng ai mong
khi nghĩ đến...
thấy đau đáu ruột, thấy canh cánh lòng.

Đêm ơi, cái bả phù vân
làm ran rát mặt, làm nhăn nhăn trời
đêm buông... đêm tự đánh rơi
đêm đen kìn kịt - đêm rời xa đêm
đêm cắt miếng - nát đêm thêm
đêm khe khẽ gõ - tiếng rền mỏng tang

đêm vồi vội, tưởng rộn ràng
đêm hơ hoác trống, đêm tàn tán canh
đêm quăng về nửa con trăng
đêm rơi xuống bãi, đêm giăng qua cầu
đêm kéo dài - đêm mãi sâu
đêm khe khẽ lẻ, đêm âu âu sầu
đêm chi... đêm đến lắm màu
đêm rơi đánh tõm - đến đâu... đêm tàn
đêm vội vã đến tham lam
đêm co đêm kéo, đêm tràn qua đêm
đêm mai mốt - chẳng gì thêm
đêm ấm...
hay lạnh...
đêm quên mất mình!

GHI GIỮA HỘI LIM

Tháng Giêng đang cữ rét đài

từng câu Quan Họ em mài vào mưa

trời đang đứng bóng giữa trưa

trèo lên Quán Dốc... đã thưa bóng người.

hình như dải yếm ai rơi

tứ thân vạt áo... vuốt hơi xuân nồng

cầm lên tay nhẹ như không

hỏi người Quan Họ khăn hồng dám trao...

Mưa xuân rắc đến ngọt ngào

em trao ánh mắt... xé rào tim anh!

THÁNG MƯỜI EM HỨA

Em hứa cho tôi tháng mười cơm mới
tôi vội vàng bỏ chợ Gạo(*) xuống chợ Mơ(**)
hóa ra vẫn tháng ba ngày tám
tôi ngóng chờ ngày giáp hạt mau qua.

Tưởng mùa cơm mới em cho
thơm hương gạo tám
tôi đã nhầm - chằng mấy dễ thế đâu
khóm dong riềng nở hoa cuối giậu
giăng giăng chẳng chút thay màu
tháng ba hoa sầu đông mưa phùn tím rắc
cụp xòe cành trinh nữ đợi kiếp sau
trông mùa màng đôi mắt trũng sâu
dù em có dát vàng muôn lời tán
vẫn chỉ là lời hứa mãi đâu đâu
tôi ngộ ra rồi...
đã tỏ vàng thau!
------------------
(*): Còn gọi là Ngõ Gạo.
(**) Chợ Mơ nằm ở cuối phố Bạch Mai, đầu phố Nguyễn Thị Minh Khai, Hà Nội.

MẶT ĐẤT NÀY

Mặt đất này to rộng gì đâu

mà chúng mình tìm nhau chẳng thấy

ta một đời kẻ Đông người Tây.

Anh tới phương này em lại sang phương ấy

em làn mây bay, anh dòng nước chảy

mây nước cùng trôi sao chẳng phút gần

quanh quẩn cuộc đời cái bả phù vân

sống để kiếm tìm để thương để nhớ

anh xa khơi sóng xô biển động

em ngút ngàn trần gian bão giông.

Mai ta về tựa trong lòng mẹ

lòng mẹ vô cùng, lòng mẹ bao dung

lòng mẹ chẳng bao giờ bão giông.

QUA SUỐI RÚT

Suối Rút sầm sập rót mưa

chan chan mặt đất ngày xưa đã từng

người về bỏ lẻ sau lưng

một ta bao nỗi bão bùng bủa vây

cỏ bùa mê níu bước ngày

nhấp môi một chút đắng cay một đời

hoang toàng dốc cạn kiếp người

đầy vơi Suối Rút... đầy vơi sông Đà.

XIN THẾ GIAN

Thả quả dọi chính tâm em thử

xem trái tim yêu lệch mấy đồng cân

có những điều tưởng lương tâm ngay thẳng

tấm vải thưa che được mắt thánh thần

thánh thần - có hay không ai nào biết

tưởng con người tỏ mọi nỗi niềm nhau

thực cuối cùng ai hiểu nổi ai đâu

đời phải thêm dọc cân quả dọi

quả dọi kia với lòng mong mỏi

mọi bức tường đừng lệch đừng cong

cái cân chặn kẻ buôn thừa, bán thiếu

thế gian ơi, xin một chút thực lòng!

GIỮA XỨ ĐOÀI TA UỐNG

Tặng YP

Bỏ lại phía sau phố phường chật chội
lên với Ba Vì thăm thẳm mây bay
hồ Đồng Mô chung rượu ta say
mắt em long lanh rót tràn núi biếc.

Hình như Sơn Tinh vừa bày tiệc
cho chúng mình ngật ngưỡng trưa nay
cạn đi em mấy chén cầu may
ta dốc gọn Ao Vua vào dạ.

Cùng Đường Lâm say nghiêng say ngả
và chiều nay Thành Cổ vơi đầy.
rũ bụi phố phường ta tới đây
cứ núi, hồ, suối, sông ta uống...!

QUÊ

Anh về quê cũ một mình
lật nghiêng sông Cái tìm hình dáng xưa
gió đưa ngọn thiếu ngọn thừa
ngọn lành ngọn rách thêm mưa trái mùa

mây trời chín rụng lối trưa
trải vàng bờ cỏ, đường thưa bóng người
băng băng... phố Tía đây rồi
lơ ngơ Đỗ Xá, ga ngồi nghỉ chân

chênh chao những phút về gần
xốn xang trong dạ mỗi lần thăm quê
xuyến chi khâu kín bờ đê
lá non mơn mởn lối về tháng tư

Trời trong xanh, gió vù vù
bến đò lối cỏ bây giờ rộng ra
qua sông giờ những chuyến phà
mòn hai bờ cát, phù sa tạc hình

Sông trôi theo dải mây bông
nắng trưa se sợi tơ hồng mùa bay
đàn cò nghiêng cánh bồng mây
sông Hồng nhon nhón xô đầy sóng xô

rặng tre tiếng cuốc gọi hè
vê mềm sợi nắng triền đê ươm mùa
mình anh đứng trước cổng xưa
bao nhiêu nhưng nhức bỗng ùa về theo.

Cát Bi, tháng tư

CHO NGÀY MÙNG HAI THÁNG NĂM

Mưa gọi mùa, sấm khơi chớp lóe
hàng cây mơ, mơ tím bằng lăng
bóng con đường đổ liêu xiêu phố
đỉnh cột đèn thắp nửa mảnh trăng

cố bỏ bùa ngàn bông phượng đỏ
nghiêng hàng lim xanh lá xanh cành
con hè rộng dập dồn hơi thở
mấy mảnh chiều lơ lửng mong manh

phố! Phố cũ như xưa vốn cũ
dáng ai đi chéo vẹt khuôn hình
cứ mây kia lưng trời hờ hững
thả bộn bề nhức buốt thẳm xanh

chiếc lá rụng tơ hơ mặt rách

hồn liêu xiêu rơi bạc đầu cành

chiều rây nát nắng chiều lênh láng

mãi bỏ bùa chi mãi tháng năm?

THẢ RƠI VÀ CHÌM

Thả đời phó mặc tháng năm

sáu - bảy - tám - chín rối răm tơ vò

sông Hồng khúc khuỷu vòng vo

anh người mắc cạn bến mê...

thôi đành.

Thánh thần che hết ảnh hình

Một đời âm lịch anh thành lịch âm

bềnh bồng mặc định cõi trần

mắt chan mắt lệ vũ vần

ngày qua.

Thả đời vào gió mưa sa

chéo kheo tiếng sấm bay la... bay vèo

cung chiều uốn quắt cành queo

buông suông tơ nhện theo leo...

cánh chuồn!

Bình minh se rối chỉ hồn

chim ri chim sẻ đang chôn bầu trời

tháng năm lẻ triệu kiếp người

phượng công hậm hực rối bời...

phượng công!

Đục ngầu song, đục ngầu sông

tầng tầng sóng đỏ rỗng không bến bờ

bơ vơ... tất cả bơ vơ

chìm đôi bờ cát chẳng ngờ nổi đâu!

ĐẾM BUỒN

Buồn trăng

trăng sáng buồn tênh

buồn mây buồn gió

buồn kênh đêm dài

đêm buồn một

ngày buồn hai

buồn ngô

buồn sắn

buồn khoai

buồn mì.

buồn ở,

chán!

khắc buồn đi

buồn khôn

buồn dại

buồn vì - sắc không

đêm buồn thẳng

ngày buồn cong

buồn sâu tròng mắt

buồn vòng vành tim.

khi buồn nổi

lúc buồn chìm

buồn lênh đênh nỗi

buồn im ỉm đời

buồn nắng gắt

buồn mưa rơi

ướt nhèo cả mấy gánh đời mơ bay

khi buồn tỉnh

lúc buồn say

buồn hoang mặt đất, buồn vây cung trời

nhiều khi muốn cất thành lời

lắm khi lòng dạ rối bời...

buồn im!

19- 5 - 2019

VẨN VƠ TRƯỚC HIỀN LƯƠNG

Bến này ngồi nhớ bến kia
dòng sông chảy giữa rẽ chia đôi bờ
hồn ta trôi vẩn trôi vơ
về xuôi đã muộn, ngược giờ chưa nên

mây trời cứ vút cao thêm
vầng trăng tròn mãi tít trên lưng trời
lạnh lùng sao tụt đổi ngôi
Mộc, Kim, Thủy, Hỏa, chơi vơi dị hình

tia chớp sạc điện bình minh
phơi sương cánh cụp, xòe bình gió trăng
cột tình cao thế dây căng
thạch cao bức tượng vĩnh hằng nắng mưa

nước đầy hồ chứa... khôn chưa
dòng sông quẹo gấp sóng đưa khôn lường
xưa đây một bãi chiến trường
chuông chùa, tiếng mõ tụng suông cô hồn!

NGHE SẤM THÁNG BA

Em gieo về một loạt sấm tháng ba

con gió vỗ ngoài lan can loáng nước

hình như đã của nhau từ kiếp trước

kiếp này mùi bồ kếp vẫn còn thơm

sấm tháng ba vang rền xối bay mưa

lóe khe cửa chơi vời miền mơ ước

hạt gió vèo qua làn môi ướt thướt

âm ấm trời xa chín một chớp hồng

tháng ba thì thầm hoa gạo nở bông

anh muốn sang mà không cầu Ô Thước

một đời anh sõng soài sóng sượt

tháng ba vô hồn một cồn gió thờ ơ

tháng ba về như thực lại như mơ

anh một đời lăn tròn chưa hết kiếp

sấm tháng ba sao còn lướt khướt

vui hội hè đình đám nẻo vu vơ!

ĐÊM VĨNH BẢO

Đêm nay vô tình ngủ cạnh cối xay

cái cối xay thời xưa xa còn lại

anh và đêm chẳng thể giấc nồng

trời không trăng, đêm tháng Giêng ngai ngái

gió trở mình hoang dại ngoài hiên

giậu bìm bìm say giấc bình yên

năm chiếc chõng tre, cùng gối đệm

một đêm dài anh bị bỏ quên

hình như trong buồng ba tiếng cười rinh rích

đêm úp xuống theo màn tuyn em chụp

anh thấy mình nằm cạnh bờ mây

đang chín dần một giấc mơ bay

gõ vào đên tiếng thạch sùng tặc lưỡi

đêm Vĩnh Bảo làm anh chao đảo

chẳng khói thuốc lào vẫn ngả nghiêng say

bụi tầm xuân trước ngõ lơ lay

tiếng gà sang canh khua vang nhịp sáng

bể nước mưa hình như lung linh ánh rạng

thúc giàn trầu tở nở bình minh

Hàng cau cao đang ngủ giật mình

con dẻ quạt vật mình qua cửa sổ

cây sung ngả mình thiu thiu chùm quả

bất thình lình con bống vật cầu ao

đêm không trăng cô lẻ mấy chòm sao

hương mùa xuân chín mùi ngô nếp

tối qua mình thức nướng tới nửa đêm.

10 bài Haikư (song ngữ)

1. Hạt sương
treo ngọn cỏ
thu nhỏ bầu trời

1. A bead of dew
Stagnating on top of a grass
It mirror whole sky

2. Tam Đảo, Ba Vì
sáu bầu vú mẹ
sữa tràn đồng xanh

2. The chain of mountains ,
Tam- Dao Ba-Vi
That looks like six- milky breasts
Overflowing with milk throughout green fields

3. Chiếc lá rời cành
kéo cả trời xanh
cắm đầu xuống đất

3- A leaf falls from the branch
As if it is pulling blue sky
Diving into land

4. Trăm con suối trong
hành tội dòng sông
biển Đông thu lợi

4- Hundreds of clear stream
Making a river labouring hard
But the sea enjoy so much

5. Hai mảnh trăng vỡ
Rơi trúng ly trà
Tròn trong đáy chén

5- As if two pieces of broken moon
Dropping just at the cup of tea
Then this turns round lying on the cup bottom

6. Những cánh cửa
đóng im ỉm
bưng bít ngôi nhà

6- The doors

Persistently shut silence

And conceal the house in

7. Ấp ổ trời tròn
muôn vì sao nở
khắp trời lon ton

7- It is brooded by a sky nest as well

Thousands of star open twinkling

8. Đàn sâu róm
gặm…

lõm mùa xuân

8- A flock of caterpillars

Which chews nature green

That makes Spring being concave

9. Em hẹn chờ Cống Vọng
tôi lạc đường sang tận Mới Mơ
vẫn Bạch Mai đến giờ

9- You were waiting for any hope

I falsely dreamed of another one

This let me still have nothing now

10. Tiếng gà sang canh
đu đưa nhịp võng
ru ngàn sao xanh

10- Cockcrow let hammock dangling
Being a song for beloved baby sleeping alike

(Minh Khuê Các chuyển ngữ)

PHÊ BÌNH

Bùi Cửu Trường: Bài thơ tôi thích

Vẻ phồn thực ảo huyền trong Áo Mường của nhà thơ Hoàng Xuân Họa - tình yêu bao trùm hết thảy

ÁO MƯỜNG

Ngực em chót vót Ba Vì
làm tôi chết đứng một thì trẻ trai
lưng ong vời vợi ban mai
làm tôi quên khuấy đường dài về quê

váy chàm quét mướt triền đê
cỏ vô phong* bỏ bùa mê tôi rồi

hai hàng khuy tết sóng đôi
tôi - người lúng túng giữa trời áo em.
(1979 - 1989)

HXH
* Tương truyền, trên núi Ba Vì có thứ cỏ vô phong động đao (trời không có gió vẫn động), lá cỏ hai nhánh, buổi sáng tách ra, tối tự chụm vào. Trai gái Mường thường lấy cỏ này đeo trên người làm bùa yêu nhau./.

Lời bình:

Với tôi, tác giả như một người trong gia đình nên tôi luôn trêu chọc theo kiểu đành hanh em út. Tôi vốn lêu têu... Cái gì dính đến "yêu... yêu… "là ngại, là muốn tránh xa. Nhất là lại bàn chuyện yêu với người trong nhà như anh, nó cứ thế nào ý.

Anh chấp nhận chơi với chúng tôi - Hạt Cát nhỏ bé nhưng hay chành choẹ, hay lấn lướt. Anh thì luôn im lặng và mỉm cười chịu đựng.
Tôi hiếu thắng bèn lôi tất cái gì thuộc về yêu đương "trót trét" mà anh thể hiện trong thơ để tấn công cho bõ tức.
Song khi đọc Áo Mường, ngay câu đầu: "Ngực em chót vót Ba Vì" thì tôi vội lui xa mươi mét... Vì sao ý à?

Vì lẽ, các thi nhân, các danh tướng, các trang nam nhi mọi thời đại... Tóm lại, một nửa thế giới luôn coi nơi “chót vót Ba Vì”, cái Nguồn Sống nuôi dưỡng nhân loại ấy là cái đẹp, vẻ hấp dẫn, để thoả cái “đói”, cái khát, cái thèm muôn thuở... cái gỉ gì gi đi nữa thì nó cũng chỉ là cặp tuyết lê mịn, đôi trái đào tiên hồng... khát khao...
Nhưng Người Trai trong thơ Áo Mường thì không thế. Chàng coi ngực người phụ nữ là núi thiêng Ba Vì - nơi cội nguồn hàm chứa bí ẩn nguồn sống đất và nước, đã sinh ra muôn loài cỏ cây, muông thú, bướm ong; là đỉnh thẳm (từ mượn của nhà thơ Hạnh Nguyên); là nơi hội tụ sức mạnh truyền đời âm thầm quật cường, mà lại hiện hữu rất thực và mịn mền mướt mát non tơ.
Nhưng muốn có được nó thì Người trai đó phải nâng mình bay lên ngang tầm, với nỗ lực hết mình, dồn mọi cố gắng vươn cho thật cao; phải dọn tâm, thân cho thanh khiết ngọt lành và mọng chín mới mong có được...

Ngọn núi thiêng sẽ vô tri nếu kẻ đến là một kẻ vô tâm; là đá lạnh rêu phong với kẻ hồ đồ; là gai mây lá han với kẻ phàm phu tục tử... nhưng với người nguyện “chết đứng một thì trẻ trai” như Người trai trong thơ HXH thì núi thiêng chót vót lại dịu dàng chào đón, chờ mong...

Đời người đàn ông có mấy thì trẻ trai để "chết đứng" đây? Và dù có mấy thì đi nữa thì đã bao giờ có duyên gặp được một thiêng liêng đến thế mà "chết đứng" một lần?!
Khi tình yêu chân thành thì sự thanh tân của vẻ phồn thực trắng trong tinh khôi cũng thiêng liêng và thánh thiện đến độ khiến "một thì trẻ trai" của ai đó "chết đứng" hay “chết ngồi” đi nữa... cũng đáng cho các tráng sĩ gác kiếm quy phục, quy hàng...

Ta đọc tiếp câu "lưng ong vời vợi ban mai" làm tôi bật cười. Tôi ngó thời gian viết bài thơ... Nó từ năm 1979 - 1989. Trời đất, nhà thơ anh mất mười năm cho một cái "lưng ong" cũng đáng lắm, vì nó "vời vợi ban mai" cơ mà... nó gợi mở cả một ngày nắng đẹp, hứa hẹn cả một mùa tình dịu dàng ấm áp đâu đó đang đợi, đang chờ... nên Người trai trong cuộc "Quên khuấy đường dài về quê".
Thiên địa ơi, bị trúng "ngải tình" rồi. Yêu rồi... Yêu một cái gì đó mênh mang lắm, đằm diết lắm... đâu chỉ cái lưng ong ấy! Một lưng ong cụ thể cứ ôm đại... rồi buông, rồi quên. Một "lưng ong vởi vợi ban mai" mới là dịt dằng khát khao, là quên lú lối về quê... Mà có lần về được đến quê đi nữa thì mỗi "ban mai" liệu có nhoà đi dấu ấn?! Nhà thơ ơi?!

Tôi lần theo nhịp thơ anh... Xuôi theo khao khát Người trai trong thơ (chắc gì đã là anh?). Một niềm đắm mê giấu kín không ngôn từ, niềm mong ước cháy bỏng được hiện bằng hình tượng "cỏ vô phong". Cỏ này không gió cứ tự rung... Tình yêu cũng là một trạng thái không cần có đối tượng mà tâm hồn cứ dâng lên, cứ kiếm tìm, cứ ảo huyền dàn cảnh mơ tiên ru người ta về Thiên thai xứ mộng. Cái khao khát rất người và thanh tịnh không thần thánh, làm cho lối ví mông lung có vẻ "ngoa ngôn" của hai khổ thơ trên hiển hiện thành mầm cỏ non xanh cõng sương trong vắt mà sớm sớm chúng ta thường ngày bắt gặp. Và trạng thái người trong cuộc, từ "chết đứng" qua "quên khuấy" đến đây thì bị "bỏ bùa mê"... Thôi rồi... đắm chìm rồi... Sự phát triển cao trào của tâm trạng, của hoàn cảnh đúng với những gì mà bài thơ muốn nói. Đúng với những quy luật tình cảm con người vốn có.

...Mờ mờ ảo ảo, một cái gì đó như vậy mà không phải vậy. Các cung bậc tình cảm là thế mà cao hơn thế. Sự trân trọng thánh thiện trong tình yêu khiến câu chữ thăng hoa, khiến những cái hiển hiện trước mắt thành cao siêu, khiến ham muốn con người thành ước mơ thần thánh, khiến cái nhìn, cái thấy rất đỗi bình thường thành pha lê trong vắt.
Cái tài tình của nhà thơ là dùng ngôn từ như lạ, như quen, như phô mà lại rất thực để biến một cái gì đó rất đời thường thành một mông lung xa xăm, thành nồng nàn khát khao, mê đắm rất người nhưng lại không dung tục tầm thường...
“hai hàng khuy tết sóng đôi
tôi - người lúng túng giữa trời áo em”
Tôi thú vị khi hình dung vẻ lúng túng của Người trai trước hàng "khuy tết" và trong "trời áo" người yêu...
Có một cái gì đó vụng về đáng yêu, ngỡ ngàng lúng túng.
Câu kết rất thực, rất vẹn tròn của tình yêu khát khao trao gửi hay dâng hiến kiếm tìm, mà người đọc cũng bay bổng trong cảm giác hạnh phúc lâng lâng đôi lứa họ.

Áo Mường - Một bài thơ phồn thực rất tinh tế mà ở đấy ta chỉ thấy tình yêu thiêng liêng bao trùm hết thảy.

2015
Bùi Cửu Trường

Bài thơ : “Lại năm mới”

Lời bình của nhà văn Hoàng Dân

LẠI NĂM MỚI

Nào năm mới

mới gì hơn hay vẫn mới cũ mèm

mới cà chớn, hoang đường sinh sự mới

mới giả vờ, mới con cá thờn bơn

thân mỏng dẹt vây giương tua tủa

da nhẫy trơn rất khó nắm cầm

mới để rồi trầy xước, mới lơn tơn

như vốc đất ném lên trời tinh tướng mới

thiên hạ tưởng, thiên hạ sướng, thiên hạ rồ

đào toét nở, sâm banh bôm bốp nổ

mới đôi ngày phù phiếm… mới giời ơi!

Ta hằng ước: từ khi mười tám tuổi

mới bầu trời, mới đổi thay sao

mới mặt đất, cả tình đời tươi mới

đâu cần chi? Chút mới…! Mới theo mùa!

HXH

Lời bình:

“Lại năm mới”! – Một câu cảm thán mà ta thường gặp hằng ngày, ví như: lại họp, lại đấu đá, lại thi đua, lại vòi vĩnh, lại xin đểu… Nhiều vô thiên lủng! Trước một hiện tượng nào đó cứ lặp đi lặp lại, gây ức chế, buồn nản, thậm chí là phẫn nộ… thì ta dùng chữ “lại”! Nhưng cái nhan đề bài thơ là “Lại năm mới” thì có vẻ ít gặp? Tuyệt đại đa số chúng sinh thường háo hức đón chờ… năm mới, nhưng cũng có không ít người ngao ngán khi… năm mới… mò đến! Họ là ai? Thứ nhất, là những người nghèo. Nghèo đến mức, một bộ quần áo mới chỉ giá 130.000 VNĐ mà cha mẹ cũng không mua nổi cho con, khiến đứa con 11 tuổi xấu hổ với chúng bạn mà phải… treo cổ tự tử! Nghèo đến mức con gái nhịn đói từ bữa chiều hôm trước đến trưa hôm sau, tan học về, khi đi qua cầu thì đói lả rồi ngã xuống sông… chết! Nghèo đến mức, trước Tết khoảng một tháng, người cha ra Hà Nội với hi vọng dùng sức lao động cơ bắp để kiếm ít tiền… sắm Tết, nhưng rồi người cha ấy ngồi ở “chợ người” suốt ngày này qua ngày khác mà cũng chẳng có ai thuê mướn gì, tối 30 Tết, trên đường ra ga đi nhờ tàu về quê, may mắn nhặt được một cái… bánh chưng đem về… làm quà cho con! Rồi cha con, vợ chồng ôm nhau rớt nước mắt… Nghèo đến mức, sáng mồng một Tết, trên bàn thờ chỉ có một quả bưởi và một nải chuối (thu hoạch ở vườn nhà) để thắp hương cúng tổ tiên! Nghèo đến mức, trước Tết Đinh Dậu còn có tới 15 tỉnh xin Trung ương cấp gạo… cứu đói cho dân!... Nhiều lắm!...

Thứ hai, là những người già. Đối với người già nói chung, thời gian trôi nhanh khủng khiếp! Xoẹt một cái là Tết! Mà Tết tức là gần thêm… cái chết! Trong thực tế thường có ít nhất ba loại người già:

- Một, những người còn khỏe mạnh, đủ ăn đủ mặc, đủ vợ đủ chồng, con cháu chắt…

- Hai, những người cô đơn không nơi nương tựa, thui thủi trong túp lều rách hoặc đói khát, lay lắt nơi gầm cầu xó chợ…

- Ba, những người sức tàn lực kiệt, bệnh tật dầm dề, muốn chết mà Trời chưa cho chết…

Những người già thuộc hai loại sau không chỉ chán Tết, mà còn sợ Tết như sợ… hủi!

Hiểu như thế mới thấy sự từng trải của một đời người gói trong chữ “lại” ở cái nhan đề bài thơ “Lại năm mới”!

Ừ thì chán Tết! Ừ thì sợ Tết! Nhưng cái Tết nó cứ lù lù… dẫn xác đến thì biết làm sao? Thì thử bàn về nó chơi…

Ngay khổ thơ đầu đã thấp thoáng cái giọng điệu hài hước có pha chút chì chiết:

Nào năm mới

mới gì hơn hay vẫn mới cũ mèm

mới cà chớn, hoang đường sinh sự mới

“Nào năm mới” - Mi đã đến ngoài ý muốn của ta, nhưng thôi, ta đành chịu trận! Vấn đề là mi có gì “mới” không, hay là mọi thứ trong cuộc đời này, mọi lời chúc đầu môi chót lưỡi… vẫn “cũ mèm” như muôn năm cũ?! Tệ hơn, cái “mới” của mi chỉ là một trò “cà chớn”, “hoang đường” và chỉ gây ra những “tai họa mới”?!

Đến khổ thơ thứ hai thì tác giả đã bóc mẽ chân tướng của cái gọi là “mới”:

mới giả vờ, mới con cá thờn bơn

thân mỏng dẹt vây giương tua tủa

da nhẫy trơn rất khó nắm cầm

mới để rồi trầy xước, mới lơn tơn

như vốc đất ném lên trời tinh tướng mới

thiên hạ tưởng, thiên hạ sướng, thiên hạ rồ

đào toét nở, sâm banh bôm bốp nổ

mới đôi ngày phù phiếm… mới giời ơi!

Cái “mới” trong bốn câu thơ đầu được giải thích khá thú vị. Nếu “mới giả vờ” là cách giải thích trực tiếp thì “mới con cá thờn bơn… mới lơn tơn” lại được giải thích gián tiếp bằng một ẩn dụ “cá thờn bơn”. Phải chăng cái hình hài quái dị “nhẫy trơn” ấy là những phiên bản méo mó của một loại người? Chúng có thể là bọn bất lương nói chung và cũng có thể là đám quan tham ô lại nhũng nhiễu nói riêng? Với chúng thì năm mới hay năm cũ có gì khác nhau đâu? Chúng vẫn trơ trẽn “lơn tơn”, tức là lăng xăng làm trò khua môi múa mép “trăm voi không được bát nước xáo” như bản chất của chúng vậy thôi! Đừng ảo tưởng!

Bốn câu tiếp theo nhắc lại cái trò “đánh bùn sang ao” của những kẻ thơn thớt hứa hão từ năm cũ sang năm mới và sẽ tiếp tục hứa cho tới khi chúng… “hết biết thở” (chữ dùng của nhà văn Nguyên Ngọc trong tác phẩm “Đất nước đứng lên”): “như vốc đất ném lên trời tinh tướng mới”! Cái chi tiết “vốc đất ném lên trời” khá… thâm nho và thú vị! Đang yên đang lành, tự nhiên lại hứng chí, bốc một nắm đất ném lên trời cho nó rơi xuống lả tả để làm trò, rồi bảo đó là “thay đổi”, là “mới”?! Đất thì vẫn là đất, “nguyễn y vân” và “vũ như cẫn”…, thế mà dám xưng xưng bảo là “mới” ư? Trò hề này là anh em ruột với “đất bằng nổi sóng” từng gây ra bao nhiêu hệ lụy trong quá khứ… Vậy mà vẫn có không ít kẻ ngây thơ cả tin: “thiên hạ tưởng, thiên hạ sướng, thiên hạ rồ”! Rồi hí hửng trong cảnh chợ chiều ảm đạm: “đào toét nở, sâm banh bôm bốp nổ/mới đôi ngày phù phiếm… mới giời ơi!”

Khổ thơ cuối bày tỏ ước mơ về một cái “mới đích thực”:

Ta hằng ước: từ khi mười tám tuổi

mới bầu trời, mới đổi thay sao

mới mặt đất, cả tình đời tươi mới

Nhưng ngay sau đó là nỗi buồn trước một thực tại trì trệ, nhàm chán:

đâu cần chi? Chút mới…! Mới theo mùa!

“Lại năm mới” ư? Cái “Mới theo mùa” ấy sao mà vô vị, vô duyên, vô lí, vô tình…? Nếu có vui thì cũng “Vui là vui gượng kẻo mà…” (Nguyễn Du)

“Mới” như thế mà không… chán mới là sự lạ!

Thạch Bàn, 24.2.2017

Hoàng Dân

THÁNG NĂM LÀ THÁNG NĂM NÀO

(Lời bình của nhà văn, nhà giáo Hoàng Dân)

TRÁCH THÁNG NĂM

Tháng năm nắng, tháng năm mưa

tháng năm vừa tới lại thừa tháng năm

đợi chờ héo mấy con trăng

buồn vung cá quẫy sủi tăm mặt hồ

lộc vừng chín ngọn sóng xô

rắc đầy mặt sóng, đỏ bờ xác hoa

chông chênh ghế đá một ta

đợi người, người mải đi xa hút trời

mặt hồ sóng rộn đầy vơi

ta ngồi đếm sóng vời vời dửng dưng

người đông trước mặt, sau lưng

hồn ta xoáy gió vỡ từng bóng mây

tháng năm vơi, tháng năm đầy

tháng năm trống rỗng nhường này… tháng năm!

HXH

Trước hết, “tháng năm” trong bài thơ này là tháng năm nào? Câu hỏi có vẻ ngớ ngẩn nhỉ?! Thế mới biết “giải mã” được tâm hồn thi sĩ đâu có dễ? Nhưng cứ phải hỏi vì trong thực tế, có ít nhất… ba “tháng năm” kia mà?

- Thứ nhất, là tháng 5 so với tháng 4, tháng 6… trong tổng số 12 tháng của một năm!

- Thứ hai, là tháng 5 nhuận!

- Thứ ba, là “tháng năm” với nghĩa là “thời gian không xác định”, ví như: Tháng năm thì cứ vần xoay/ Ngồi buồn bấm đốt ngón tay thở dài; hoặc: Tháng năm dằng dặc vô hình/Càng già càng thấy… giật mình… tháng năm… (Trích thơ của các CLB thơ hưu)

Tôi nương theo nghĩa “thời gian không xác định”. Vậy “Trách tháng năm” là trách thời gian theo cái lí của sự hoảng hốt:

Chơi xuân kẻo hết xuân đi

Cái già sồng sộc nó thì theo sau

(Ca dao)

Khi cái sự già đã “phả hơi nóng hầm hập” vào gáy rồi thì mới chợt giật mình: Hóa ra ta đang sống những ngày tàn của một kiếp người?! Mà nguyên nhân khiến ta bị… già chính là… thời gian! Như thế, trách thời gian là quá đúng chứ còn gì?!

Cái ý “trách” ấy đã có ngay từ khổ thơ đầu:

Tháng năm nắng, tháng năm mưa

tháng năm vừa tới lại thừa tháng năm

đợi chờ héo mấy con trăng

buồn vung cá quẫy sủi tăm mặt hồ

Trong chuỗi thời gian vô định, trời thì khi nắng khi mưa, còn thời gian thì có lúc mong mỏi và có khi lại cảm thấy thừa thãi. Đời người (nhất là khi đã già), còn được “đợi chờ” là còn hạnh phúc! Đáng sợ là không còn gì để mà “đợi chờ” nữa! Thời gian sẽ đằng đẵng, vô vị và con người rất dễ bị chìm đắm trong những mặc cảm tiêu cực. Tuy nhiên, cái gì cũng có giá của nó, kể cả “đợi chờ”:

đợi chờ héo mấy con trăng

buồn vung cá quẫy sủi tăm mặt hồ

“đợi chờ héo mấy con trăng” thì không còn là đợi chờ một cái gì đó tầm thường, mà phải là một điều gì đó lớn lao, cao cả! Và điều ấy chưa đến hay sẽ không bao giờ đến? Chỉ biết tâm trạng của chủ thể đợi chờ đã bị dồn nén, bị ức chế, bị thất vọng tới mức:

buồn vung cá quẫy sủi tăm mặt hồ

Khổ thơ thứ hai tiếp tục tô đậm tâm trạng thất vọng:

lộc vừng chín ngọn sóng xô

rắc đầy mặt sóng, đỏ bờ xác hoa

chông chênh ghế đá một ta

đợi người, người mải đi xa hút trời

Nỗi thất vọng đã gây ra một chấn động tâm lí thật ghê gớm:

chông chênh ghế đá một ta

Ta thường nghe câu cửa miệng “vững như bàn thạch”, vậy mà ở đây chỉ có “một ta” ngồi mà “chông chênh ghế đá”?!

Chữ “người” trong câu “đợi người, người mải đi xa hút trời” có thể hiểu: “Người” là người tri âm tri kỉ? “Người” là người tình lí tưởng? “Người” là minh chúa?... Nhưng, dù hệ qui chiếu của “người” là ai thì điều đó cũng chẳng có nghĩa lí gì, bởi “người mải đi xa hút trời” thì có khác gì “người hư vô”?!

Khổ thơ thứ ba thì đúng là tâm trạng hư vô rồi:

mặt hồ sóng rộn đầy vơi

ta ngồi đếm sóng vời vời dửng dưng

người đông trước mặt, sau lưng

hồn ta xoáy gió vỡ từng bóng mây

Nếu chỉ “ta ngồi đếm sóng vời vời dửng dưng” thì mới là cảm nhận về cái “chết” của ngoại cảnh; nhưng đến hai câu “người đông trước mặt, sau lưng/ hồn ta xoáy gió vỡ từng bóng mây” thì tâm cảnh cũng “chết” nốt! Ngồi giữa đám đông những đồng loại vây quanh “trước mặt, sau lưng” mà vẫn cảm thấy cô đơn thì đúng là hư vô toàn phần rồi!

Khổ thơ cuối cùng với một câu lục bát đã “lật ngửa con bài” tư tưởng của thi sĩ:

tháng năm vơi, tháng năm đầy

tháng năm trống rỗng nhường này… tháng năm!

Trong Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du có một câu lục bát kinh điển:

Sầu đong càng lắc càng đầy

Ba thu dồn lại một ngày dài ghê

Nỗi sầu cá nhân thì có thể nguôi ngoai, nhưng nỗi sầu gắn với “Đau đớn thay phận đàn bà…” thì trở thành nỗi “thiên cổ hận” ám ảnh dai dẳng! Nỗi hận chất chứa, dồn nén chỉ chực chờ nổ tung; nhưng lại phải cố nén, phải nhẫn nhịn! Mà buộc phải nhẫn nhịn là bởi… bất lực! Cái thời gian phải chịu đựng sự dồn nén ấy quả là khủng khiếp!

Dẫn thơ cụ Nguyễn để khẳng định rằng, cái “tháng năm” trong bài thơ này đích thị là “thời gian” chứ không thể là “tháng 5” (một tháng có 31 ngày) được.

Thi sĩ nói đến sự thất thường trong cảm nhận về thời gian (tháng năm vơi, tháng năm đầy) để kết luận về sự vô nghĩa của nó:

tháng năm trống rỗng nhường này… tháng năm!

Một khi thời gian (tác nhân tạo dựng niềm hi vọng) đã vô nghĩa thì, hiển nhiên, sự tồn tại của con người cũng vô nghĩa! Phải thế chăng?!

Thạch Bàn, 25.2.2017

Hoàng Dân

NHỮNG CÂU THƠ NHIỀU CẢM THỨC VỀ CUỘC SỐNG

Tôi đã đọc hai tập thơ cùng mang tên “Trót một thời yêu” của nhà thơ Hoàng Xuân Họa, do NXB Hội Nhà văn nhà ấn hành năm 2006 (tập 1) và 2010 (tập 2) . Trong hai tập đó có một số bài tôi thích. Nhưng thích nhất các bài: “Mẹ ơi sân gool, Thời vọng thế, Làng tôi, Bayon bốn mặt...”. Thơ anh viết bằng trí giác cũng như cảm giác (cảm thức) có thực và có bình, xa xôi và cũng gần với hơi thở cuộc sống đuơng đại: “Mỳ chính giết chết dòng sông/ Sân gôn giết chết cánh đồng mẹ ơi!/ Còn đâu bến nước con bơi/ Còn đâu ruộng rạ con chơi thả diều...” (Mẹ ơi sân gool). Và, ngược với cảnh câu chuyện dân gian Vọng phu, đá Vong phu là những anh chồng của hôm nay, ngày ngày ngóng vợ ra nước ngoài làm thuê chưa trở về: “Vọng Phu... em quá khứ rồi/ Bây giờ đến lượt anh – thời Vọng thê/ Từ ngày em bước xa quê/ Bồng con anh ngóng em về sớm hôm...”. “Bayon bốn mặt” cũng là bài thơ ấn tượng.

Đền Bayon ở trung tâm quần thể Angcor Thom, Campuchia. Đây là ngôi đền ấn tượng nhất của kiến trúc Angcor. Với 54 tòa tháp lớn nhỏ, trên đỉnh mỗi tháp đều có điêu khắc bốn khuôn mặt thần linh nhìn về bốn phía. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa thế giới về điêu khắc Campuchia, tượng Bayon được tạc cách điệu từ tượng Quán âm Bồ tát (Phật giáo đại thừa) tịnh độ chúng sinh bốn phương. Giữa vô vàn tượng thần huyền bí chưa được giải mã hết ý nghĩa của nền điêu khác Angkor, nhà thơ liên tưởng sao đó thành ra bốn bộ mặt không chơi được. Giấu sau những bộ mặt, nụ cười tưởng như nhân từ, từ bi như Phật kia lại là bốn bộ mặt sâu hiểm; những bản mặt giả nhân giả nghĩa, lá mặt lá trái - Sấp ngửa đáng xấu hổ... nhưng nó vẫn cứ nhơn nhơn tồn tại và... người đời xấu hổ còn nó thì không biết xấu hổ là gì!?

Khi còn trang Web Yahoo.com (trước 2012), anh đăng bài thơ Hóa Vàng, một bài thơ đậm chất thi sĩ.

Sau ba ngày Tết, tiễn tổ tiên về trời, nhân có chút tiền nhuận bút bài thơ đăng báo Tết. Thi sĩ tri ân thánh thần, tổ tiên số vật chất đầy đặn hơn. Đến lúc hóa vàng mới ngớ ra rằng, như này dễ bị hiểu lầm mất. Nhà thơ bèn liệt kê ra, số vật phẩm dâng, cúng : “Chiêu chén rượu lên đống tàn tro/ Xanh thêm ngọn khói/ Xin thánh thần đừng hỏi/ Không một tờ tiền bẩn ở đây/ Không là tiền mua quan bán chức/ Cũng không là tiền trúng lô đề, hay cho vay nặng lãi/ Không là tiền buôn lậu bất nhân/ Cũng không phải tiền ăn hối lộ...”. Vậy, xin thánh thần, tổ tiên yên tâm tiếp nhận!

Thơ là vậy, lấy cái thực để nói cái thực hơn; nói mây nói gió để gửi tâm tư, tâm sự của người nghệ sĩ vào tác phẩm... Nói bằng cảm thức trí tuệ mình quan sát được!

Cảm ơn tác giả “Trót một thời yêu”.

Thái Lai

(Gia Bình - Bắc Ninh)

TRÓT MỘT THỜI YÊU III

Thơ Hoàng Xuân Họa

NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VĂN

65 Nguyễn Du - Hà Nội

Tel & Fax: 024 38222135

E-mail: nxbhoinhavan@yahoo.com.vn

htt://sachvan.vn

Chi Nhánh miền Nam

371/16 Hai Bà Trưng- Q3 – TP. HCM. Tel&Fax: 08.38297915

Email: nxbhnv.saigon@gmail.com

Chi nhánh miền Trung và Tây Nguyên

277 - Trần Hưng Đạo - thành phố Đà Nẵng

Tel: 05113849516

Email: nxbhnv.mientrungtaynguyen@gmail.com

Chịu trách nhiệm xuất bản:

Giám đốc - Tổng biên tập

NGUYỄN QUANG THIỀU

Biên tập: Tạ Viết Đãng (Tạ Duy Anh)

Vẽ bìa:

Chế bản và trình bày:

Sửa bản in: Mai Lan

------------------------------------------

In 1000 cuốn; khổ.12,5 x 20, tại xưởng in Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc.

Giấy đăng ký KHXB số: 2588 – 2020/CXBIPH/12 – 96/HNV

Quyết định xuất bản của giám đốc NXBHNV số: 1078/QĐ- NXBHNV

Cấp ngày 15/7/2020, tại Hà Nội.

In xong nộp lưu chiểu quý 3 - 2020.

Mã ISBN: 978- 604-306-172-7

Menu

Thứ Bảy, 9 tháng 8, 2025