Chí Phèo đi dự festival (Phần cuối)

Ma đơ len đang mở đại tiệc chiêu đãi các đại biểu thì có tin Lỗ Toàn Nhi, đại biểu thứ hai của TQ không mời mà đến làm ông cứ ngớ người, không hiểu sự cố gì xảy ra nữa? Hay tại đám thư ký của ông nhầm, mời một hóa hai?
Ông quay sang hỏi viên cố vấn văn chương  xem Lỗ Thị người Trung Quốc là nhân vật do ai sáng tạo ra. Viên cố vấn của ông trình tự báo cáo: Lỗ Thị là nhân vật trong tiểu thuyết “Báu vật của đời” do nhà văn Mạc Ngôn sinh hạ. Bà ta tiêu biểu cho mẫu người phụ nữ Trung Quốc nhẫn nhịn, chịu đựng những tập tục cổ hủ của một đất nước lắm đời vua chúa bạo tàn… hơi tý tội là lôi ra chém đầu! Suốt từ thời Đông Chu Liệt quốc, sang Hán - Sở tranh hùng, đến Tam Quốc tranh bá, Chinh Đông Chinh Tây các nghìn năm trước. Thế kỷ 20 thì thập kỷ nọ nối tiếp thập kỷ kia chiến tranh, tranh dành quyền bính liên miên. Nghèo khổ, đói khát… mọi cay đắng ở đời Lỗ Thị đều nếm trải, vượt qua. Chỉ để dành vị trí chủ gia đình thì việc này bà ta lại làm sai nhân cách của người vợ Trung Hoa chung thủy nhẫn nhịn. Bà ta lang chạ với bảy người đàn ông để sinh ra tám đứa con… vân vân và vân vân…  Ma Đơ Len nghe xong, cho rằng Lỗ Thị là nhân vật đáng được mời lắm chứ. Ông đứng dậy xin lỗi các thực khách cho ông vắng mặt 15 phút. Ông nghĩ, mời một mình AQ là không khách quan. Đáng ra nước lớn như Trung Quốc phải mời người ta một đoàn vài chục người mới xứng với nền văn chương đại nhẩy vọt những chương hồi vòng vo tam quốc lê thê. Trong khi Đông ki sốt của Tây Ban Nha còn nằm trong bụng mẹ thì người Trung Hoa đã quảng đại thần thông biến hóa ra Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới, Sa Tăng với những yêu rừng, quỷ biển đi mây về gió thành thần khiến người lương thiện đụng đâu là gặp ma ngăn đường, quỷ chặn lối phanh thây xé xác họ ra để hút máu, ăn thịt! Mà festival ở đâu chẳng có sự ăn theo. Hồi ông du lịch sang nước S để dự festival một cung đình cổ, người ta festival trăm thứ bà rằn mà vẫn hay; hoành tráng đến cả bát bún bò giò heo bán vỉa hè. Là đàn bà mà Lỗ Thị dám tự túc mọi chi phí cất công đến tận đây dự thì trước nhất phải ưu tiên phụ nữ cái đã. Dù sao thì cũng phải khâm phục cái sự dám quyết, dám làm, dám đi của bà ta!

         Ma Đơ Len tự lái xe ra tận chân cầu thang máy bay nói lời xin lỗi và đón Lỗ Thị về phòng tiệc. Rồi ông cho bày một bàn tiệc mới, món nào cũng bốc hơi xào nấu nóng hôi hổi, cùng ban chấp hành lâm thời tiếp Lỗ Thị trịnh trọng.      

        Trong khi ấy ở Việt Nam Trạch Văn Đoành nghe tin Lỗ Toàn Nhi bên Trung Quốc tự túc đi dự festival. Dòng máu con Rồng cháu Tiên bỗng nổi bệnh sĩ đỏ hồng sắc diện. Trạch rút ngay máy điện thoại di động bấm nhoay nhoáy gọi cho đàn con, cháu, chắt, chút, chít đang là những doanh nhân “buôn” đất nông nghiệp mà giàu, bắt chúng thuê cho máy bay để đi dự festival. Người làng thấy vậy khuyên Trạnh Văn Đoành chớ dại mà đi. Bởi Trạch làm sao nổi tiếng bằng Chí Phèo. Sang đấy người ta biết mình là ai? “Ai nói gì, mặc họ”! Trạch “cứ làm theo ý” (Nam cao) mình.  Những lời gàn kia không làm Trạch Văn Đoành nhụt chí. Trạch dướn người vỗ bịch giữa ngực, nói trước mọi người:        

        - Trạch này không nổi tiếng bằng Chí Phèo nhưng thành tích với anh cu Tây thì Trạch Văn Đoành ta đầy mình. Trạch này từng sang đánh nhau hộ nước Pháp - nói riêng; hộ cả Châu Âu hồi thế chiến thứ nhất - nói chung. Cái mề đay họ tặng thưởng Trạch ta còn giữ nguyên đây!

Vừa nói, Trạch Văn Đoành vừa móc túi ngực lôi ra một gói nhỏ, lẩn mẩn cởi mấy lần dây buộc, giơ cao cái mề đay treo trên đầu ngón tay trỏ lắc qua lắc lại lủng lẳng cho mọi người chứng kiến tận mắt. Lại chạy vào nhà mở tủ trưng bày bảo vật gia đình đưa ra cái áo “ba-đơ-xuy sắc chó gio”(Nam Cao), chiếc mũ chào mào, đôi giầy xắng đá, dây xanh tuya rông trổ những lỗ tổ ong tròn kín từ đầu đến đuôi cái dây mà khi từ Pháp về Trạch giữ lại vật quân trang này làm kỷ niệm.

- Các người thử nhìn xem Trạch Văn Đoành có xứng đáng được ưu tiên hơn Chí Phèo, AQ và mụ Lỗ Toàn Nhi Không? Những vật chứng này mà không đủ giá trị đi dự festival ở đảo Hòa Bình thì… Trạch Văn Đoành ta bỏ tiền ra mua một xuất để đi. Chức nọ chức kia thiên hạ còn bỏ tiền ra mua tới tới để thăng tiến nữa là mua xuất dự festival vui vẻ vài ngày? - Chuyện đó nhỏ như con muỗi mắt!  

        Thấy Trạch Văn Đoành dẫn ra “nhân chứng, vật chứng” rõ rành rành những thành tích “kháng chiến” của mình làm cho đám người làng hay gàn bát sách ngẩn tò te, im thít để Trạch Văn Đoành muốn đi đâu thì đi, không ai bàn vào bàn ra gì nữa. Hôm sau Trạch Văn Đoành, chân thượng đôi giầy xắng đá, mình khoác cái áo “ba đờ xuy sắc chó gio” một mình lên đường đi dự festival làm các công dân làng Vũ Đại từ già cho chí trẻ xanh mắt mèo cả lượt.

        Nghe tin Trạch Văn Đoành tự túc đi dự festival, Tám Bính, Chị Dậu, Xuân Tóc Đỏ cũng muốn lắm. Hèm một nỗi Dậu, Bính, Xuân không đủ khả năng về tài chính. Con, cháu các nhân vật này vẫn “con xã chùa đi quét lá đa” chẳng giàu có gì hơn ngày xưa là mấy thành thử muốn chỉ để… mà muốn cho đỡ thèm.

Năm 1945, Dậu cũng nông dân vùng lên, vác đòn càn đi phá kho thóc của Nhật, quan lại, địa chủ đem chia cho người nghèo. Đi cướp chính quyền, sau đó hoạt động trong vùng tề cho đến ngày kháng chiến thắng lợi. Cải cách ruộng đất Dậu lên làm chủ tịch xã đôi ba năm. Vì trình độ Văn Bố Cu Hóa mới bình dân học vụ nên không thể kham nổi chức chủ tịch xã lâu dài. Cấp trên cho đi bồi dưỡng, nâng cao trình độ văn hóa ở trường Bổ - Túc - Công - Nông nhưng gặp lúc nhà Dậu neo người nên Dậu không đi, rút lui về đi cấy... lấy công điểm hợp tác dễ ăn hơn việc “cơm nhà vác tù và hàng tổng” thành thử gia đình Dậu nghèo vẫn hoàn… nghèo ngặt…

Tám Bính, khi cách mạng thành công đâu đó rồi mới biết, tiện tàu hỏa cùng Năm Sài Gòn theo đoàn quân Nam Tiến vào Nam tiêu diệt đế quốc sài lang. Do chỉ còn một bàn tay không thể bóp cò súng. Định đi theo để cứu thương hoặc làm chân chị nuôi.

Nhưng cứu thương và chân chị nuôi cũng không nổi khi chỉ với một bàn tay năm ngón, dù Bính rất nhiệt tình cách mạng. Bính đành ở lại bán nước rong ở cửa một ga xép. Năm Sài Gòn về Nam chiến đấu và hy sinh  trên quê hương yêu dấu của mình. Bụng cũng muốn đi xuất ngoại một chuyến cho biết đó biết đây nhưng thủ tục “đầu tiên” hạn hẹp, Bính đành nuốt nước bọt mà thèm, ngồi nhà hướng về đảo Hòa Bình để hưởng ứng bằng… tinh thần sẵn sàng đóng góp tràng vỗ tay cổ vũ từ xa.

Xuân Tóc Đỏ tham gia cướp chính quyền tại một quận nội thành HN. Kháng chiến chín năm đi bộ đôi, bị thương không còn sức chiến đấu, chuyển ngành về làm bảo vệ ở một cơ quan cho đến tuổi nghỉ hưu. Hưu mãi cũng buồn, Xuân tậu chiếc xe ba bánh (xe Lam) đứng tên đăng ký cho thằng con đi tham gia giao thông vận tải hàng hóa, còn mình xin làm chân bảo vệ cho một sân tennis. Nói chung, kinh tế nhà Xuân Tóc Đỏ chỉ vặt mũi đút lỗ miệng vừa xoẳn, tiền đâu mà nghĩ đến festival! - Lại dẹp!      

Trạch Văn Đoành được đám con, cháu, chắt, chút, chít tài trợ tiền cho đi. Trạch thuê mình một chiếc máy bay du lịch bay đi đảo Hòa Bình cho thiên hạ biết mặt. Hôm lên đường, Trạch dậy sớm ra chợ mua đôi móng giò, lại vào siêu thị mua một túi bánh mì hảo hạng nhãn Ma de in Việt Nam thủ theo để làm quà biếu ông thị trưởng. Trạch nghĩ: Chắc ông Ma Đơ Len khoái ăn bánh mì lắm. Khoái, nên thuở hàn vì ông ta mới đi ăn trộm bánh mì? Đôi móng giò, đem theo phòng khi bên đó họ cho xem diễn tuồng còn có cái mà quăng lên tặng cho bọn đào, kép hát.

        Ma Đơ Len đang tiệc tùng, chúc tụng nhau vui vẻ. Lại có tin báo vào, Việt Nam có nhân vật thứ hai “tự lực cánh sinh” mọi chi phí đến dự festival. Người đó xuống máy bay, đã tự thuê khách sạn riêng để ăn, nghỉ tươm tất, đang chờ ngoài cửa tòa thị chính của ông.

        Ma Đơ Len nghĩ: Thôi thì vì phép lịch sự truyền thống của người Châu Âu xưa nay với bằng hữu bang giao. Thêm đũa thêm bát, có thêm mâm đâu mà sợ tốn kém. Mà thế kỷ 21 rồi, chuyện ăn uống có gì là quan trọng. Người ta đường sá xa xôi, bỏ ngày bỏ buổi, bỏ tiền bỏ của cất công đến tận đây là vì người ta muốn cái festival nhà mình tổ chức lần đầu thành công rực rỡ, đâu phải người ta đến vì ăn uống!

- Ra mời ông ta vào!      

Lệnh của Ma Đơ Len ban ra, được hai tiếp tân một nam, một nữ ra đón, dẫn Trạch Văn Đoành bước trên thảm đỏ tiến vào phòng đại tiệc. Trạch diện nguyên bộ cũ thời lính chiến 1914 - 1918. Mặt Trạch vênh vênh với “đôi lưỡng quyền nhô ra như gây sự với người ta” . “Cái nhìn tự đắc như cái nhìn của một kẻ có thể nhắc người ta lên như nhắc một cái lông” (Nam Cao – Đôi móng giò). Đi được nửa đường thảm đỏ, Trạch đưa tay lên lột mũ chào mào ra khỏi đầu, oai hùng vẫy vẫy mọi người đang đổ dồn mắt về phía mình, để trơ ra cái đầu “tiền văn minh hậu sư cụ”. Thấy Trạch oai vệ quá, Ma Đơ Len vội vàng nhao tới bắt tay. Đông Ky Sốt tưởng đó là kẻ tình địch đến để cướp nàng Đuyn xi nê, vội quát gọi Xăng sô đưa cho cây dáo! AQ và Lỗ Toàn Nhi thấy Trạch Văn Đoành đến, được hoan nghênh ầm ầm, cả hai tỉnh bơ giả vờ như không trông thấy, nghe thấy chi hết. AQ, Lỗ Thị cầm mỗi người một ly rượu chạy lại chỗ Chi Chi Kốp, Đông Gioăng, Sít Ca Lét (Scarlett) chạm cốc làm quen ra điều ta đây người cường quốc, bang giao với người cường quốc.

Chí Phèo thấy có thêm đồng hương sang dự, phấn khởi ra mặt, tơn tởn sấn tới vồ lấy tay Trạch với ý định liên kết đồng minh cho có thêm vị thế, liền bị Trạch hất tay ra không thèm bắt. Chí Phèo tưởng Trạch quên mình, hai tay Chí vồ lại tay Trạch lắc lắc mạnh:

- Ơ, kìa anh Trạch! Chí đây mà! Chí Phèo làng Vũ Đại đây mà. Anh Trạch quên Chí rồi sao?

Trạch hất mạnh lần nữa làm tay Chí Phèo bật tung ra. Trạch quát:         

- Hỗn xược! Thứ bậc nhà ngươi đâu đáng được bắt tay ta? Chẳng gì ta cũng có chức sắc ở làng, còn mi chỉ là hạng thứ dân củi rều củi mục, bèo bọt trôi sông không ai thèm vớt. Dựa vào cái mác bần, cố nông mà lên đời được mấy chục năm nay không chịu tu tâm sửa tính lúc nào cũng rượu chè be bét. Ỷ vào cái chức đội trưởng sản xuất hợp tác xã để ăn bớt ăn xén bắp ngô, lượm lúa của bà con xã viên mà không biết xấu hổ - Xéo!

Nghe Trạch nói vậy, Chí thấy cay cay sống mũi, vơ ngay lấy chai rượu trên bàn giơ lên gõ gõ vào không khí:

- Toạc móng heo cho anh biết nhé! Đây là đảo Hòa Bình chứ không phải làng Vũ Đại ao tù đâu mà anh đòi cấm chợ ngăn sông! Chẳng qua Chí này muốn có đồng hương cho vui chuyến đi chứ Chí này đâu cần cái bắt tay vớ vẩn với anh! Chí này đến trước còn được lần lượt bắt tay ngài Ma Đơ Len, Rô bin sơn, Đông ky sốt, AQ, Đông Gioăng… đàng hoàng hẳn hoi. Cái chức chánh cựu “xây dựng” bằng mấy mâm cỗ khao làng thì giá trị quái gì ở đây mà rộn cả lên ba đồng xanh căng gỉ!

Mấy người tiếp tân thấy vậy vội vàng chạy tới khoác tay lôi mỗi người ra một bàn ấn vai bắt ngồi xuống, rót cho mỗi người một ly rượu vang gí vào tay:

- Mời ngài nâng cốc!

- Mời ngài nâng cốc!

Chí và Trạch được chạm cốc với hai nhân viên tiếp tân cũng lấy làm hãnh diện ra mặt. Sau đó không khí buổi tiệc được khởi động trở lại tưng bừng. Trạch chợt nghĩ tới túi bánh mỳ Ma đơ in VN mang theo để ở khách sạn, bèn quay về lấy đem đến biếu Ma Đơ Len. Ma Đơ Len nhận túi quà biếu, bảo ngưởi thư ký mở ra xem. Viên thư ký mở túi lôi ra chục chiếc bánh mỳ để lên bàn. Thấy thế Ma Đơ Len hơi tái mặt, nhưng ông vẫn bình tĩnh, phớt ăng lê, mỉm một nụ cười chẳng ra buồn cũng chẳng mấy vui, rồi mỗi tay cầm đôi chiếc bánh mỳ giơ cao, vẻ mặt đầy hài hước, nói với mọi người:

- Thưa các quý bằng hữu từ Năm Châu bốn biển có mặt tại đây. Ma Đơ Len tôi ngày xưa chỉ vì bánh mỳ mà bị tù tội. Cái thế giới này cho đến giờ vẫn vậy, vẫn kẻ ăn không hết người lần không ra. Thập kỷ đầu tiên thế kỷ 21 có tí sướng hơn xưa chút chút, nhưng các đô thị thì cứ phình ra, ruộng đồng thì bị co hẹp lại, nơi này nơi kia vẫn còn người đói khát, oan ức, khổ đau. Oan ức không biết kêu đâu cho thấu, đành ngồi oán trời trách đất. Oán trời trách đất không thấu đành ngậm bồ hòn làm ngọt với nhau để bờ xôi ruộng mật thu hẹp tận sân nhà, chỉ còn là mấy luống rau cải rau muống nhỏ nhoi. Chúng ta, hôm nay họp mặt ở đây để chuẩn bị cho một festival. Cũng là để bàn nhau làm sao cho nhân loại có thật nhiều bánh mỳ và hoa hồng! Bánh mỳ và hoa hồng muôn năm! Hòa bình, tự do với lòng nhân ái muôn năm!   

-----------------------------

Chú thích:

- Ma đơ len (Madeleine) Giăng Van Giăng (Jean ValJean), nhân vất trong tiểu thuyết “Những người khốn khổ”.

- Đông ky sốt (Đôn ki hô tê), nhân vật tiểu thuyết của Xéc văn téc (Cervantes).

- Đông Gioăng (DonJuan), một nhân vật của Môlie (Molière).

- Chichikov, nhân vật chính trong tiểu thuyết “Những linh hồn chết” của Nikolai Gogol.

- AQ, nhân vật trong truyện “AQ chính truyện” của Lỗ Tấn...

- Lỗ Toàn Nhi, nhân vật chính trong tiểu thuyết “Báu vật của đời” của Mạc Ngôn.

- Tám Bính, chị Dậu, Trạch Văn Đoành, Xuân Tóc Đỏ, Lão Khổ, Chu Văn Quềnh... là người Việt Nam ai chẳng biết, không cần chú thích kỹ về họ ở đâu./