Cái đầu của Gã nữa, mùa hạ chí kỳ mùa đông lúc nào nó cũng được gọt nhẫn thín phơi ra cho nắng dãi mưa dầu không hề mũ che khăn quấn. Hai con mắt thì bên phải to, bên trái bé. Bên to thì cố tình to thao láo, bên bé lại bé tí hỉn tí hin. Bên to hễ nhìn vào ai là nhìn soi nhìn mói làm cho người “bị” nhìn có cảm giác mình bị thiếu vải chỗ nào đó, hoặc sứt chỉ đường tà đâu đó trên bộ diện. Ngược lại với bên mắt to, con mắt bé luôn hấp ha hấp háy lộn lên đảo xuống như đang tìm kiếm vật gì ở người “bị” nhìn muốn giấu giếm. Ai vô tình chớp thấy ánh nhìn của nó đều khó chịu, thậm chí bực mình; người yếu bóng vía đâm ra hãi đôi mắt ấy. Cái miệng nữa, môi trên môi dưới doang doãng hình loa khi rót chén rượu, và bát cơm; nó cay độc khi nói kháy nói bẩy, châm chọc, mỉa mai người Gã ghét. Tóm lại, từ đầu đến chân con người Gã hội tụ đủ một “cơ chế” vô “chính phủ”. Mồm Gã luôn một câu bóng gió vu vơ: “coi chừng đấy”. Người nhát gan nghe câu ấy lần đầu cũng thấy chờn chờn. Nghe vài lần quen, thấy nhàm tai cũng hết chờn, chẳng sợ gì nữa. Mà việc gì phải chờn, phải sợ kẻ anh gần chẳng thiết lui tới, chị xa không muốn nhìn mặt như Gã. Lý do để Gã không muốn gần anh gần chị rất chi đơn giản: Gần anh sợ anh nhờ vả việc này việc nọ, gần chị sợ chị hỏi vay tiền! Với chú, bác, cô, dì trong họ nội, ngoại nhắc tới ai Gã cũng bảo ông này không tốt, bà kia không hay, ấy là chưa viết ra giấy trắng mực đen những điều Gã “phát ngôn” về họ, chứ Gã nói họ còn tồi tệ hơn thế. Tồi tệ theo ý nghĩ của Gã. Chả là ngày xưa, thuở Gã còn hàn vi không ai đi theo giúp đỡ, chỉ dè bỉu coi thường Gã. Từ ngày Gã tự vượt lên chính mình, có chức sắc, khá giả, giàu có Gã thâm thù tất cả, tránh xa tất cả. Duy chỉ còn người mẹ đẻ là Gã có một chút thể tình, vì dù sao thì bà cũng từng mang nặng đẻ đau sinh ra Gã. Thỉnh thoảng đến thăm bà, Gã “làm phúc” biếu bà vài chục nghìn cho bà ăn quà sáng, mua hương hoa khi đi lễ chùa cho bà vui tuổi già. Có người thấy Gã giầu có, nhà cao cửa rộng, ngứa mồm khuyên gã: “Sao chú không đón cụ về nuôi để cụ trông nom nhà cửa cho, ở nhà anh cả đông con cụ vất vả lắm”? Gã trả lời ráo hoảnh: - “Bà khốt không phải nhiệm vụ của con thứ chăm nuôi”(!?). Chuyện đến tai, mẹ Gã tủi thân, từ đấy Gã cho tiền là bà vứt trả, ngày ngày bà ra ngồi trước cổng trường học gần nhà bán mẹt quà cho trẻ để lấy tiền tiêu vặt, có tiền mua yến gạo góp với anh con trai cả nghèo. Có về ở nhà Gã, suốt ngày nhà Gã cửa đóng then cài từ cửa nhà ra đến hai cánh cổng, chẳng được giao lưu chuyện trò với hàng xóm nửa câu cũng buồn nhũn tuổi già. Người già hay thích giao lưu đây đó: “Trẻ vui nhà già vui chùa” là thế.
Gã nuôi con chó Nhật Đô Li lông trắng tuyết để khi Gã đi vắng
nó chơi với cô vợ trẻ làm vui. Nghe đâu Gã mua con Đô Li giá những hơn cây vàng
từ thời kỳ giống chó này còn đắt giá; bởi người ta nuôi chó để... chó nuôi lại
mình. Đi đâu Gã cũng nắm dây xích dắt đi theo. Lúc ăn quà sáng, Gã cho con chó
ngồi trên lòng dùng ngay đôi đũa vừa và phở vào mồm mình, vừa gắp bánh phở kẹp
miếng thịt bò bón tận miệng con chó làm những người cùng ăn quà sáng ngồi cạnh
Gã bất bình. Nhiều người bực mình bỏ dở bát phở đứng dậy, trả tiền mà không ăn.
Ấy là người mát tính thì thế, người bộc trực mắng vỗ vào mặt nhà hàng việc “coi
thường người khác” mấy câu rồi sang quán bên gọi bát phở khác để ăn.
***
Một bà lão trên tám mươi tuổi bán quà vặt trước cổng ngôi
trường tiểu học, mấy đứa trẻ tíu tít mua kẹo bánh, trả cho bà đồng tiền kim loại
mệnh giá 5 nghìn bà đang nắm trong tay, lúng túng thế nào đồng xu rơi xuống đất.
Giá chỗ đồng xu kia rơi vào nền đất thì đâu nên nỗi. Ông nhà nước lát gạch xi
măng cho sạch hè, đẹp phố nên đồng xu rới xuống nó cứ nhẩy câng câng. Nếu đồng
xu rơi nằm thì đã không xảy chuyện. Thổ tả nhà nó, nó đi rơi nghiêng! Chính vì
sự rơi nghiêng của nó làm bà lão vội vàng đứng dậy đuổi theo để nhặt. Nó lăn:
bà đuổi. Nó lăn: bà đuổi... Lăn hết vỉa hè nó lăn xuống đường nhựa. Đường nhựa
chỗ nó lăn hơi dốc thành thử nó lăn nhanh. Đồng xu lăn nhanh nên bà phải đuổi
nhanh không sợ nó lăn mất. Năm nghìn đồng mới tinh vàng chóe của bà chứ đâu chỉ
là đồng một trăm, hai trăm trắng bạc nhỏ như cái vẩy hến mua chỉ được mấy cái
dây nịt đeo cổ tay trẻ con. Tiếc của nên bà cố đuổi... và bà chạy ra giữa lòng
đường lúc nào không hay. Một cái ôtô vừa vượt đèn đỏ ở đầu ngã tư, người lái sợ
công an đuổi, nhấn ga lao xe vun vút đúng lúc bà cụ trên hè lao ra đường. Đánh
sầm một cái nó chẹt qua người bà và rồi nó tăng tốc lượn lách bỏ nạn nhân lại
chạy mất biến. Mấy anh xe ôm đợi khách gần đấy thấy vậy chạy đến đỡ bà cụ dậy
đưa đi cấp cứu nhưng bà chỉ còn là mớ giẻ nát không động đậy. Nhà chức trách đến
lập biên bản rồi tìm thân nhân bà cụ đến đem về nhà để làm đám ma.
Trong số năm người con của bà cụ thì người con út chính là
Gã chuyên mặc áo kẻ sọc mang con số không. Ba người con gái thấy người anh cả
đông con, nhà lại nghèo, khi bàn việc đóng góp tiền lo hậu sự cho mẹ, mấy người
con gái bàn: anh cả không phải góp, chỉ bốn chị em chúng mình lo. Nghe vậy, Gã
bảo:
- Công nhân có tiêu chuẩn, lính tráng có xuất! Mẹ là mẹ
chung, ăn cho đều chia cho sòng. Anh cả được ở nhà của bố mẹ đáng ra anh ấy phải
lo liệu toàn bộ mới hợp lệ, hợp lẽ xưa nay. Bốn chị em mình chỉ hỗ trợ phần nào
thôi chứ! Biết đâu mẹ có sổ tiết kiệm, vàng, đô (đô la) nữa thì sao? Kiểm kê
nơi ở của mẹ xem thử cái đã!
Mồm nói, chân bước, Gã sấn tới nơi giường nằm của mẹ lật gối,
giũ tung chăn màn, lục cái hộp giấy đựng một mớ rối những quần áo bà già cũ kĩ
nhàu nát, sau đó Gã lật chiếu, trông thấy gói giấy báo nhỏ, Gã mở ra và reo to:
- Sổ tiết kiệm! Sổ tiết kiệm! Đấy, em nói có sai đâu.
Gã đọc:
- Ba mươi lăm triệu đồng... Ba mươi triệu đồng các chị ơi,
anh cả ơi! Mẹ chúng mình chuẩn bị trước cho mình khi chết. Hoan hô mẹ!
Đám tang bà cụ chẳng người con nào phải đóng góp một xu,
còn dôi ra tiền phúng viếng. Sau đó các nhà chức trách tìm ra chiếc xe ô tô gây
tai nạn. Chủ xe là con một nhà giàu. Con nhà giàu nên gia đình họ tìm cách giải
quyết hậu quả nhanh chóng: Lo toàn bộ chi phí đám tang xong họ còn bồi thường
cho gia đình người bị nạn một món tiền gấp đôi lần quy định của pháp luật để họ
khỏi kiện cáo lôi thôi con mình, để lấy xe về cho con còn đi nhẩy đầm, đi lắc
nơi quán ba nhà hàng. Cộng cả ba món: Tiền trong sổ tiết kiệm, tiền phúng viếng
và tiền chủ xe gây tai nạn bồi thường cũng được một món khá to to. Người con
gái thứ hai đề nghị:
- Số tiền này giao anh cả gửi tiết kiệm để lấy lãi thờ cúng
giỗ Tết, hương khói dần cho tổ tiên và bố mẹ.
Bị Gã phản ứng tức thì:
- Phải chia đều, chia đều là công bằng nhất. Khi nào giỗ chạp
đóng góp sau!
Nghe vậy ba người con gái và ba người con rể đề nghị không
nhận phần chia bôi này. Số tiền ấy chia làm năm phần, Gã con út lấy một, còn lại
bốn phần tập trung nơi người anh cả. Gã sống sượng, đề nghị:
- Các ông anh bà chị được mẹ dúi cho nhiều, giàu có nên giờ
nhường cho cánh con trai chúng tôi chứ gì? Vậy thì chia đôi là công bằng nhất!
Nghe Gã nói vậy người con gái thứ hai lăn ra đất khóc rống
lên, hờ mẹ:
- Ới mẹ ơi là mẹ ơi! Mẹ sống khôn chết thiêng về ngay đây
chứng giám cho con, hai dì nó có được mẹ bù trì không chứ riêng con thì mẹ biết
đấy, hiểu cho con đấy, từ ngày con đi lấy chồng đến giờ mỗi lần về thăm mẹ con
chỉ biếu mẹ chứ chưa hề được mẹ cho một đồng hào nào cả ! Này này... chúng tôi
nói cho nhà cậu biết, số tiền trong số tiết kiệm của mẹ là do ba chị em chúng
tôi giấu chồng giấu con góp lại gửi tiết kiệm để mẹ lấy lãi hàng tháng ăn quà
sáng đó, đừng có mà tưởng bở! Giờ chúng tôi thu lại. Còn số tiền phúng viếng
thì gửi vào tiết kiệm để anh cả đi trả nợ dần người ta. Nếu chú muốn chia? Được
thôi! Đang để trên ban thờ, thờ mẹ đấy vào mà cầm về cả rồi sau này đi mà đối
nhân sử thế cho tử tế, đừng quên ơn những người phúng viếng mẹ mình hôm đưa
ma!
***
Truyện có thể kết thúc ở đây được. Nhưng! Chuyện đời luôn bị
ngắc ngứ ở cái chữ Nhưng! Bởi Gã còn một sự việc cũng khá vừa bi vừa thêm một
khúc hài… hài... do con Đô Li của Gã bỗng nhiên lăn quay ra chết đứ đừ. Xưa nay
các cụ thường dạy: “Chó chết là hết chuyện”. Nhưng con chó của Gã chết lại vẫn
còn chuyện. Chuyện thú vị là đằng khác. Con chó chết cầm vứt ra thùng rác, hoặc
đem cho dân bợm nhậu xách về vặt lông thui vàng, băm ra bóp riềng mẻ nấu nồi nhựa
mận, mua lít rượu “chôn” vào chỗ không trời không đất là xong, đỡ bị ô nhiễm
môi trường. Gã không làm thế, vì cái bản chất của Gã không thích giống ai ở đời.
Cũng như văn chương thơ phú chẳng hạn. Văn ông này viết giống văn bà kia; thơ
bà kia viết giống giọng điệu ông nọ thì ai đọc. Dzậy nên Gã không thể xử lí việc
con Đô Li chết bình thường như con Cún, con Vàng, con Vện nhà khác được. Gã phải
chôn cất cho tử tế, ma chay đàng hoàng như con người ta chết. Bởi con Đô Li của
Gã khôn như rận, đánh hơi biết được người tốt kẻ tâm địa tà gian.
Ấy là một hôm có hai kẻ giả vờ đến tiếp thị hàng “cô ti
lưa” để lợi dụng, nếu chủ nhà sơ hở thì chôm của. Trông thấy chiếc đồng hồ đeo
tay loại đắt tiền của Gã để trên cửa sổ. Một thằng thao thao giới thiệu hàng tiếp
thị, thằng đi theo vờ vịt khen thứ này thứ kia để chủ nhà chú ý vào vật được
khen mà sướng, mà phổng mũi, mà sơ ý để hắn thó chiếc đồng hồ. Hắn tiến sát đến
cửa sổ, vừa đặt tay vào chiếc đồng hồ thì bị con Đô Li lăn xả vào cắn gấu quần.
Kẻ ấy đành “tự nguyện” rơi tay khỏi chiếc đồng hồ, lúc ấy con Đô Li mới chịu
buông gấu quần hắn ra. Rồi cứ thế đứng dưới cửa số gầm gừ canh chừng.
Muốn chôn cất con Đô Li cho tử tế thì phải có đất. Ở giữa
nơi, tấc đất tấc vàng lấy đâu ra chỗ để cho gã chôn “miễn phí”! Chẳng lẽ đem
chôn vào gốc cây hè đường? Gốc cây thì nhà nước xây hè, kè gạch xung quanh để
làm đẹp đường sạch phố, đào lỗ sao được mà chôn. Gã bèn tính cách ra ngoại
thành mua một xuất đất tại nghĩa trang nào đó. Nghĩ sao Gã làm vậy. Tìm đến
nghĩa trang làng nào hỏi mua đất, ban đầu họ cũng hồ hởi định bán cho Gã một xuất
để lấy tiền xây dựng nghĩa trang làng thêm to đẹp đàng hoàng hơn. Khi nghe thấy
ý định gã mua đất để chôn con chó thì tới đâu hỏi cũng bị lắc đầu nguây nguẩy...
không bán! Mà người ta không bán cho gã cũng phải lẽ! Chẳng lẽ xương cốt tổ
tiên ông bà cả làng người ta phải nằm chung với bộ xương chó của Gã!? Láo toét!
