Phần
1
Cõi âm
(24)
Tiếp theo
Ra đến đầu con hẻm, chúng tôi định chia tay Vinh thì gặp một người đàn ông to béo, bụng phệ cùng ba người trẻ hơn, mỗi người một góc khệ nệ khiêng cái nhà hai tầng đi vào chắn mất lối, chúng tôi ai nấy đều né người tránh, nhường đường cho họ đi. Họ khiêng cái nhà đem đến đặt trên một thửa đất trống cách đấy không xa, vẫn trong phạm vi cái xóm liều Âm phủ như đã kể.
Thấy thế Mít hỏi:
- Ông Ðông này xin về làm gì lắm nhà thế nhỉ?
Vinh bảo:
- À, ông ấy xin để dành cho các con. Kế hoạch là bảy cái cơ đấy, vì ông có
bày đứa con. Ðâu như đã xin được cái này là thứ bốn, còn thiếu ba cái nữa
mới đủ. Cứ ai được người nhà trên trần “gửi” xuống cho nhà mới to hơn, cao tầng
hơn, đẹp hơn, họ bỏ nhà cũ đi là ông ấy xin về, đem đặt ở đây để tích trữ! Ngày
ở trần gian tính cách thế nào xuống đây ông ta vẫn vậy, không thay đổi!
- Trên trần gian ông ta làm gì? - Tôi hỏi.
- Trưởng sở công trình công cộng, bây giờ gọi là Tài nguyên & Môi
trường hoặc nhà đất gì đấy! - Vinh giải thích.
Huệ đưa Gương Quá Khứ Hiện Về ra bảo:
- Xem gương sẽ biết!
Trong gương hiện ra ông Ðông thời trẻ đang trần trùng trục, da đen trùi
trũi với cái đầu tổ quạ sém nắng, mái tóc đỏ hoe như lông bò; trên người duy
nhất một mảnh khố nâu vấn lẳn cuộn vào hai bẹn, đang chân đạp đạp cái mõ giậm.
Ðộng tác cứ thế lặp đi lặp lại, quơ giậm ra xa, tay giữ cán giậm, chân thông
thốc đạp mõ giậm lùa tôm cá vào giậm rồi nhấc nhanh khỏi mặt nước, tay nhon
nhón nhặt, chộp, bắt bỏ vào giỏ đeo lủng lẳng ngang thắt lưng. Cũng lúc ấy
trong làng rộ lên tiếng chó sủa, tiếng hô hoán, tiếng súng nổ đùng đoành vọng
ra bờ sông càng lúc nghe càng to hơn, rõ hơn, gần hơn, láo loạn hơn. Bỗng một
người hớt hải chạy tới chỗ Ðông, nói:
- Em ơi, bọn lính Tây, bọn chánh tổng, lý trưởng đang đuổi bắt anh, có cách
nào giúp anh với. Anh là cán bộ hoạt động cách mạng, cán bộ cách mạng em nghe
tiếng bao giờ chưa?
- Cán bộ hoạt động hay trộm đêm bị người ta đuổi? - Ðông hỏi lại.
- Anh là cán bộ cách mạng thật mà, kẻ trộm thì chỉ tuần đinh đuổi bắt chứ
việc gì phải cả bọn lính Tây? Có cách nào giúp anh qua sông ngay được không?
- Muốn qua sông chỉ có cách ôm cây chuối mà bơi. Nhưng không kịp đâu anh,
nghe như chúng đang đuổi đến đê rồi, chỉ còn cách chui xuống hầm bẫy ba ba của
em đằng kia mà trốn. Năm ngoái em cũng đã giấu một anh bằng cách này. Nào theo
em, nhanh lên.
Thời gian này đang mùa ba ba lên bờ tìm nơi đẻ trứng, Ðông đào những cái
hầm to và sâu dọc bãi sông hóng ba ba bò đi tìm nơi đẻ, sa xuống hố để bắt.
Ðông giấu anh cán bộ vào một cái hố đào nằm giữa khu kè đá xếp gồ ghề chắn
sóng. Các khe đá mọc kín cây tàu bay, cây chút chít, cây bèo tây mắc lại sau
mùa lũ ngập tràn bờ kè, khi nước rút bèo Tây giắt lại, cây nào bám được rễ vào
đất thì mọc lên xanh tốt, còn cây không bám được vào đất thì nằm chết khô trên
đá bờ kè. Lợi dụng địa hình ấy Ðông lấy rác và bèo tây khô phủ kín lên miệng hố
để giấu người cán bộ rồi tiếp tục xuống sông đánh giậm bình thường như chẳng có
chuyện gì xảy ra trước đó. Bọn người đuổi theo tới bờ sông không thấy người
chúng truy đuổi đâu, chỉ thấy một bờ sông vắng với một mình Ðông. Lão lý trưởng
sấn sổ chỉ chiếc ba toong vào giữa mặt Ðông, quát:
- Cu Ðông! Mày giấu thằng Cộng sản vừa chạy chỗ nào, khai ra mau?
- Ông lý nói hay nhỉ? Con đánh giậm kiếm cơm ăn không xong biết gì Cộng Sản
mà ông lý bảo con giấu? Bãi sông trống trơn thế này con giấu người ta vào đâu
được ạ? À, hình như con thấy thoáng có bóng người chạy vào khu vườn dâu kia,
ông dẫn các quan lên đó mà tìm.
- Thật không? Mày mà giấu nó các quan sẽ xử bắn đấy con ạ!
- Vâng! Nếu con giấu, ông lý và các quan cứ việc xử bắn thẳng thừng, con
khỏi phải đi đánh giậm!
- Liệu hồn! Còn cãi bướng hả?
Rồi cả lũ xồng xộc kéo nhau xông vào bãi dâu. Lại tiếng súng nổ, tiếng hò
hét, quát tháo, nạt nộ những người đang hái dâu về chăn tằm trong vườn buổi sáng
ấy.
Từ việc giấu, cứu thoát người cán bộ hoạt động cách mạng bị địch rượt đuổi
lần ấy. Sau đó người cán bộ đó trở lại cho Ðông đi theo hoạt động cách mạng, đi
kháng chiến. Trong kháng chiến Ðông ở đội biệt động chuyên đi diệt ác phá tề.
Xã nào, thôn nào có kẻ đứng ra lập làng tề, theo giặc hoặc làm chỉ điểm cho Tây
là đội biệt động của Ðông đến bắt đem ra giữa cánh đồng, hay bờ sông cảnh cáo.
Kẻ ngoan cố, cảnh cáo đến lần thứ ba không nghe, vẫn cố tình theo Tây lập làng
tề, dẫn lính đồn đi bắt phu bắt lính thì không có lần thư tư cảnh cáo nữa, mà
trừ diệt luôn. Vì những kẻ đó đã cố tình làm tay sai cho giặc rất khó cải tạo.
Ban ngày lính Tây càn về bắt cả làng ra tập trung ngoài sân đình, thấy
người có máu mặt chúng chỉ định, bắt phải làm lý trưởng, không nhận làm thì Tây
cho là theo Việt minh, bắt tù đầy, mà nhận làm việc cho Tây thì Việt Minh đêm
về bắt đi “cảnh cáo” bằng cách cho chứng kiến cảnh họ chém một lý trưởng ngoan
cố của làng nào đó cố tình làm việc cho Tây.
Sống trong vùng dở giăng dở đèn, Tây nghi, ta kị, phận người dân rất khó
ứng xử, vớ vẩn đứt đầu như chơi.
Kháng chiến thành công, Ðông được gửi đi học trường bổ túc Công nông, khi
có trình độ văn hoá nhất định Ðông được phân về làm cán bộ cục Công trình Công
cộng. Rồi Ðông đưa toàn bộ vợ con từ quê ra tỉnh sinh sống. Chuyện chẳng có gì
để nói, nếu như Ðông cũng như trăm, nghìn, vạn, triệu người cán bộ khác, lấy
việc phục vụ nhân dân, làm “đầy tớ” dân như mục đích ban đầu thì nhân dân hoan
hô lắm. Ai để ý đến Ðông làm gì cho mệt xác!
Không thế, được nhà nước giao cho quản lý sở nhà đất. Khi quyền chức trong
tay, nay duyệt cấp đất cho xí nghiệp này, mai duyệt phân nhà cho cơ quan kia.
Hợp lý lắm, nguyên tắc trên giấy tờ sòng phẳng, đứng đắn vô tư lắm. Nhưng! Cái
chữ nhưng nó như cái xe ôtô đang phóng nhanh đột ngột phanh khựng! Xe khựng lại
rồi bốn cái bánh đâu chịu khựng lại cùng, theo đà nó còn rê đi làm cháy một vệt
đường dài mới chán, mới hãi hước, mới kinh khủng khiếp Bởi: “Người ta sinh ra
có đủ đầu, mình, chân, tay, mắt, mũi, mồm miệng...” Có chân thì phải đi, có tay
thì phải cầm, có mắt thì phải ngắm, có tai thì phải nghe, có mũi thì phải ngửi,
có mồm thì phải nhai, có đầu thì phải nghĩ… Chẳng lẽ mình duyệt cấp cho cơ quan
này, xí nghiệp nọ, nhà máy kia hết lô đất to, đén thửa đất nhỏ để họ sản xuất
khinh doanh; xây nhà chia chác cho nhau mình không được họ đãi một bữa chén vào
cái mồm cá ngão này ư? Vô lý bỏ xừ! Không riêng gì Ðông chợt nghĩ ra điều ấy,
mà dưới các phòng ban, đám quân sư mũi trâu, mắt cáo đã nghĩ “hộ” Ðông rồi. Họ
nghĩ trước từ lâu, mối lái giúp Ðông đã từ lâu. Cái đám phòng ban dưới quyền
Đông, trong huyết quản anh nào chẳng có sẵn dòng máu xôi thịt chốn sân đình
tiềm ẩn, tiềm tàng từ tổ tông truyền lại. Chỉ chờ có đất, có chất xúc tác là
dao thớt vung bật dậy hành nghề băm chặt chí chát. Ðông không việc gì phải động
não cho mệt, nghỉ cho khoẻ để còn ký cái phốc một nhát, mặc đám quân sư mõm bò,
mũi cày mũi cáo kia đánh hơi, tìm cách lo hậu tình việc ký duyệt của Ðông.
- Anh ơi, thủ trưởng Ðông của chúng em đang duyệt dự án cấp khu đất Mả Vẻ
để xây nhà tập thể cho cán bộ, công nhân cơ quan anh rồi đấy.
- Tốt quá! Cảm ơn anh Ðông và các cậu đã giúp cơ quan mình.
- Nhưng anh ạ, thủ trưởng Ðông có cậu con trai cả, cưới vợ ba năm rồi mà
vẫn phải ở chung cùng bố mẹ chật chội bí rì về chỗ ăn chỗ ở quá. Em muốn đề đạt
bên các anh giúp đỡ cháu.
- Con trai anh Ðông đi làm ở đâu chưa?
- Dạ, cháu đang làm bảo vệ tại cơ quan chúng em.
- Con anh Ðông sao các cậu lại để cho cháu làm bảo vệ?
- Vì trình độ văn hoá của cháu thấp, nghiệp vụ lại không có gì. Anh biết
đấy. Sở chúng em toàn kỹ sư cả. Người không có chuyên môn chẳng làm bảo vệ thì
làm gì hả anh?
- Thì anh Ðông của các cậu có bằng cấp quái gì đâu nào. Hồi ở đội biệt động
với chúng tớ còn mù chữ ấy chứ. Tớ bổ túc Bình Dân Học Vụ mãi cho mới hết được
lớp 4. Ðược cái tợn tay chém vát mã tấu bay đầu ba thằng tề ngụy mà có cả một
ba lô thành tích tiêu diệt quân thù để hoà bình lập lại đi học trường Bổ túc
công nông Giáp Bát? Quả đất quay tròn, giờ mình phải luỵ anh Ðông nhà các cậu!
- Giờ anh Ðông chúng em lãnh đạo một sở!
- Thôi không nói chuyện cũ nữa, về bảo anh Ðông làm thủ tục chuyển cơ quan
con anh ấy sang chỗ chúng tớ, về làm bảo vệ cơ quan chúng tớ, khi xây nhà tập
thể xong chúng tớ phân cho cậu ấy một tiêu chuẩn mới hợp lý, chứ đem phân nhà
cho người khác cơ quan anh em họ thắc mắc, không được đâu.
- Thưa anh, chuyện đó dễ ợt, bọn em lo trong hai ngày xong béng!
Cứ theo kịch bản tương tự thế, tuần tự các người con của Ðông được đám
thuộc hạ dưới trướng “tham mưu”, chạy vạy lo đủ mỗi người một căn hộ tươm tất
giữa thời gạo châu củi quế, thế kỷ 20 gọi là: “Thắt lưng buộc bụng”...
Người con này của Ðông được đám nhân viên đem nhập nhờ hộ khẩu vào một gia
đình quen biết ở khu dân cư sắp sửa giải phóng mặt bằng để mở đường. Nhập vào,
tách riêng hộ khẩu ra để khi nhà nước thu hồi đất là được thêm một xuất đất đền
bù dễ ợt. Người con khác được ở nhờ căn nhà cũ của một cán bộ vừa được đề bạt
lên chức to hơn chuyển đến nhà công vụ to hơn, đẹp hơn, sang hơn theo chức vụ.
Người thì nhảy dù vào đám đất đầu thừa đuôi thẹo cạnh một cơ quan đang xây
dựng… hợp lý, mĩ mãn nhất còn gì! Xuống Âm phủ Ðông vẫn theo thói cũ, lo xa, dự
trữ nhà cho con cái như lúc trên trần gian ngày xửa ngày xưa ấy!
Cõi trần gian… cõi trần gian… cõi tục, cõi tham, cõi phàm… Cõi… điêu toa
giả dối!
HXH
(Còn nữa)
