Con
dở người
Hoàng Xuân Họa
Mấy bà bán hàng giữa chợ đình làng Đơ đứng dõi theo con dở người
làm nghề quét chợ thì thầm với nhau. Một bà bức xúc bô bô:
- Bụng con này lại to nữa rồi, cả nhà ơi!
Lần này không biết thằng nào đây? Thằng đi đánh tổ tôm khuya về, thằng bảo
nông, thằng đi kéo vó đêm, hay con ma mem say khướt từ quán nhậu ngang qua, tạt
vào lều rơm gốc đề làm bụng nó lại phưỡn ra nữa rồi? Kinh khủng khiếp cơ!
Bà khác đang mải xếp đặt lại hàng hóa
trong quầy nghe thấy chạy ra, ngắm kĩ, nhận thấy bụng nó lùm lùm lên thật, liền
hai tay chống nạnh chỏng về phía quán phở đang đông khách đàn ông xì xụp ăn
sáng. Giọng chanh chua:
- Tiên nhân lũ dâm dê thượng hạng! Bà mà
có phép thần thông như Tề Thiên Đại Thánh thì bà sẽ hô “biến” cho chúng bay
rụng tiệt! Bà chỉ êu êu hai tiếng là đàn chó làng này xông trận ngoạm nhai cho
sướng hai hàm răng chó.
Một bà nghe tin, biết chồng có máu… hay tí
tởn, bèn chí ngón tay trỏ vào giữa trán chồng thẩm vấn:
- Con dở người lại to bụng nữa rồi, ông có
xí xớn chấm mút tí gì không đấy?
- Cái nhà bà này! Nó chửa thì kệ thây cha
nó, can hệ gì đến tôi?.
-
Không can hệ! Lạ gì đàn ông làng này, thằng nào thằng ấy chẳng như cái
gậy ăn mày! Tởm lợm!
Nói đến tiếng
“tởm lợm” bà ta nhổ phì nước bọt ra nền nhà làm như của “tởm lợm” ấy vừa dính
vào mồm mình.
- Sao bà vơ đũa cả nắm, coi ai cũng như ai
là sao? Hay nhỉ? Tôi mà lại thèm xí xớn với nó?.
- Á ààà…! Thế là
ông tự “thú tội trước bình minh” rồi nhé! Không xí xơn với nó thì đi xí xớn con
khác chứ gì? Hèn nào mấy tháng nay tối
nào ông cũng đi đến khuya mới về! Ông đi đâu? Đưa “đĩ” vào nhà nghỉ phỏng?
- Tôi đi đánh tổ tôm.
- Tổ tôm hay tổ
chấy… nhà các ông ai mà biết được!
Ông chồng tóm lấy chủ đề “tổ chấy” để trêu lại vợ:
- Tôi chỉ mê mỗi
cái “tổ chấy” của bà thôi.
- Rõ nỡm!
Sau câu “rõ nỡm” là ánh nguýt dài ném ra
từ đôi mắt bà ta.
Sân đình làng Đơ
trở thành nơi họp chợ. Chợ làng họp liên miên từ 4 giờ sáng đến 11 giờ đêm. Chợ
bán thập cẩm, từ quà sáng cho người lớn, quà sáng cho trẻ em, rau, đậu, thịt,
cá, gà, vịt, mắm muối... nói chung đủ mọi thứ cho hai bữa ăn hàng ngày của mọi
nhà. Có cả hàng bán cho những người thích ăn đêm như phở gà, miến lươn, cháo
vịt, bia hơi nhắm với chân gà, cánh gà nướng đến các món đặc sản tôm, cua, ốc,
ếch, cầy tơ, tiểu hổ... Vì là chợ làng nên không cần ban quản lý. Người làng
bán, người làng mua, trong họ ngoài làng cả, lập ban quả lý để quản lý ai?
Không cần thiết!
Đã là chợ tất phải có rác. Mà có rác tất
phải cần người dọn rác.
Làng Đơ xuất hiện con dở người từ những
năm 70 của thế kỷ trước do Tuy mù lang thang đi ăn xin dẫn về định lấy làm vợ.
Bị họ hàng phản đối không cho lấy. Chồng mù vợ dở hơi, đẻ con ra nuôi nấng làm
sao? Nhà Tuy không phải dạng nhà nghèo, ỷ đôi mắt bị mù Tuy đi xin, thấy dễ thì
chống gậy khua khoắng đi xin lấy tiền ăn quà vặt, uống rượu cho vui.
Con dở người không biết đi đâu, về đâu
đành quanh quẩn ở chợ nhặt gốc mía hít, ăn cả thứ trẻ con tuột tay đánh rơi vào
chỗ bẩn, những thứ thừa người bán hàng bỏ đi nó vơ, nhặt ăn tất. Thương nó,
người vét cho bát cơm nguội, người cho củ khoai luộc, một chị bán hàng tinh
đời, nhận ra, thấy nó không đến nỗi nào, còn đẹp là đằng khác. Cũng trán cao,
múi dọc dừa, khuôn miệng nhỏ cân đối với khuôn mặt, bộ ngực căng phồng, eo lưng
thắt đáy đàng hoàng. Duy đôi mắt là hơi lờ đờ. Nếu mắt nó không lờ đờ, được ở
vào thời bây giờ cho mặc áo tắm, áo dài hở ngực lên sân khấu diễn thời trang
cùng những người mẫu khéo nó cũng ngang bằng các nàng chân dài…
Tuy
mù thế mà “tinh”!
Nhà đang lúc neo người, chị bán hàng thuê
luôn nó đến làm việc vặt. Lúc sai nó đi gánh bể nước. Cái bể nước đâu phải nhỏ,
hai trăm gánh chưa đầy. Lúc sai cọ rửa chuồng, tắm cho đàn lợn, quét nhà quét
sân, rửa chậu bát, cuốc mảnh vườn trồng mấy luống rau... Tất tật công việc Ôsin
làm, nó đều làm gọn ghẽ trong ngày. Xong công việc, đêm lại ra lều rơm gốc đề
để ngủ.
Được vài tháng, thấy bụng nó lùm lùm, gân cổ
giật giật hiện tượng người mang thai. Lần trước hỏi, nó bảo ông Cột ngủ với nó.
Làng có đến bốn ông tên Cột, chẳng biết ông cột đình hay ông cột chùa! Lần sau
hỏi, nó bảo ông Nước ngủ với nó. Làng có đến năm ông tên Nước, chẳng hiểu ông
nước ao hay ông nước giếng! Không muốn mua dây buộc mình, gia đình thuê nó bèn
đuổi thẳng cổ! Thế là nó thành con quét chợ từ đấy.
Dở người nhưng cũng có cái nó khôn. Sáng
quơ chổi quét xong cái sân đình rộng cả nghìn mét, vun rác vào một góc lấy xe
cải tiến hót đi đổ xong xuôi rồi đến từng quán một chìa tay xin mỗi người một
hào (đồng tiền theo mệnh giá những năm 1970). Ai không cho nó thì rác của bà
xin mời bà quét lấy, nó chừa lại đúng khu vực bà ngồi. Ngày hai lần như thế, nó
quét, nó thu tiền, đố ai không cho đấy. Nhờ nó ra giếng đình gánh cho bể nước
ư? Hữu nghị thôi. Cách giếng 100m: hai hào một gánh. Cách giếng 200m: bốn hào
một gánh. Xa 100m nào tăng tiền 100m ấy. Người thuê sợ nó không biết đếm, nhầm
nó nó thiệt, nhầm mình mình thiệt, bảo nhau cắt miếng bìa cứng đánh số thứ tự
ký tên vào; khi nó đổ gánh nước thứ nhất vào bể thì đưa cho vé số một, gánh thứ
hai đưa vé số hai, đầy bể đếm vé nó lấy tiền tút xuýt, đố ai ăn gian của nó nổi
một gánh.
Thu tiền quét chợ hàng ngày, gánh nước
thuê, cả làm nhiều công việc khác, nếu người nào tỉ mỉ thống kê, tháng nó có
thể thu nhập từ 180 đến 200 đồng, hơn cả lương thợ kỹ thuật bậc bảy thời ấy.
Thấy nó sắp đến tháng đẻ, cả chợ góp tiền
thuê người làm cho nó cái lều rơm cạnh gốc cây đề để nó nuôi con. Khi nó đau đẻ
các các bà xúm lại dìu nó xuống trạm xá xã để đẻ. Cơn đau vượt cạn vật vã dữ
dội vài bận, nó đẻ tọt ra một thằng cu mập mạp đỏ hỏn. Sau tiếng khóc ré lên oe
oe thằng bé đã sáng mắt lơ láo nhìn trời, nhìn cuộc đời mênh mông trước mặt.
Hôm sau vứt con lại trạm xá nó về quét chợ. Thằng bé được một người hiếm con
xin về nuôi. Còn nó thì như một cô gái còn son càng ngày càng trắng trẻo, đẹp nõn
nà phây phây ra. Và nó lại chửa, lại đẻ, lại bỏ con ngoài trạm xá để về quét
chợ, và lại có người đến xin. Có nhiều “khách hàng” tiêu thụ con cho nó tội gì
nó không sản xuất! Sản xuất không mất vốn nhưng cũng chẳng thèm lấy lời. Số
tiền hàng ngày gánh nước thuê, tiền quét chợ, cả tiền công làm các việc khác
nếu tinh như người tỉnh, nếu không bị dở người, đem gửi tiết kiệm trên hai mươi
năm nó phải mua được cái nhà to bự ấy chứ. Thế mà những thằng phải gió, cột
đình, cột chùa, nước ao nước giếng đêm mò đến sản xuất con với nó lần túi móc
lấy sạch đi đánh tổ tôm, đi uống rượu…! Biết mất tiền nhưng nó không kêu ca,
chỉ lẩm bẩm:
- “Rõ ràng chiều qua có hơn trăm bạc mà
sáng nay trở dậy không thấy đâu nữa là thế nào nhỉ?”.
Lần mang thai này nó không còn trẻ nữa.
Chết sau khi sinh lần thứ năm vài tháng do bị nhiếm bệnh hậu sản.
***
Chiếc xe con gắn biển số kiểm soát màu
trắng đi vào chợ đình làng Đơ. Từ trên xe bước xuống một chàng trai to cao đẹp
trai như diễn viên Hàn Quốc. Chàng ta dạo khắp chợ một vòng. Đứng xem hàng này,
ngó hàng nó, ngắm hàng kia. Những người bán hàng tưởng khách sộp mua hàng, hàng
nào cũng mời chào đon đả, tíu tít. Nể lời, mỗi hàng chàng mua một thứ cho vui.
Sau đó vào quán cà phê ngồi uống và ngắm chợ. Chủ hàng cà phê là người nhanh
mồm miệng, vui tính. Đặt ly cà phê lên bàn cho khách xong người bán hàng kéo
ghế ngồi xuống bên, bắt chuyện:
- Cậu em chắc về uỷ ban xã làm việc?
Đang tư lự trước ly cà phê bốc khói, nghe
chủ quán hỏi, chàng chợt giật mình:
- Không ạ!
- Hay cậu đi tìm mua nguyên vật liệu gì
phỏng? Làng này có đủ hết, thượng vàng hạ rẻ rách; chính phẩm, thứ phẩm, phế
phẩm chẳng thiếu thứ gì. Cần gì cậu cứ gọi tên ra tôi chỉ nơi người bán cho,
tha hồ mua. Nếu cậu muốn mua đầu Binlađen đem nộp cho Mỹ thì làng này không có
để bán!
- Em tìm bà quét chợ.
Chủ quán cà phê giương tròn xoe hai mắt,
đôi lông mày kẻ chì cong lên, líu lưỡi lại thành nói lắp:
- Cậu cậu… cậu là thế nào với “con” dở
người đó?
Chàng trai thần người ra một lát, cầm ly
cà phê uống một hụm rõ to ngắc ngứ mãi mới nuốt nổi. Chị chủ quán ngồi bên còn
nghe rõ tiếng nuốt đánh ực:
- Chị ơi, bà quét chợ hôm nay đi đâu ạ?
- Bà ấy chết rồi!
Mặt chàng xỉu
lại, hai hàng nước mắt rơm rớm…
Một tháng sau, người làng Đơ xôn xao bàn
tán về con trai cả người quét chợ học hành giỏi giang, học cùng lúc hai trường
đại học, đỗ bằng giỏi. Mới ba mươi tuổi đã thành một doanh nhân thành đạt, giàu
có, đi tìm mẹ ngồi trên cái xe ôtô bạc tỷ bóng lộn. Mà cái nhà xin nó về nuôi cũng
là nhà tốt phúc, tốt đức. Nuôi con con mụ dở người mà thành tài được. Giỏi
thật!
- Chả bù cho lũ ngay lưng làng này, học
trường chưa đủ, còn học thêm học nếm thày nọ, giáo sư kia tốn bao nhiêu tiền
của, đi thi chả đỗ nổi lấy “nửa” trường đại học cho bố mẹ được nhờ.
Bà khác thì:
- Lũ lười học làng này ra nghĩa trang mà
xem, cho mở mắt ra, nó xây mộ mẹ nó đẹp như lăng vua lăng chúa bên nước Tàu ấy.
Hôm qua gặp tôi, nó còn hỏi: bác có biết ai là bố cháu không? Thằng nào
ngủ với mẹ nó ngày xưa giờ ra mặt mà nhận là bố nó, nó sẽ mời về để nuôi ấy
chứ. Nó sẽ tậu nhà, sắm ôtô cho mà đi, chả bỡn đâu!
1989
HXH(Đã in trong tập truyên Cười Xuyến Thế Kỷ)
